Yeni yayımlanan bilimsel bir araştırmaya göre, 1990 yılından bu yana küresel ısınmanın üçte ikisi dünyanın en zengin yüzde 10’luk kesiminin faaliyetlerinden kaynaklandı. Zenginlerin tüketim ve yatırım alışkanlıklarının ölümcül sıcak hava dalgaları ve kuraklık riskini önemli ölçüde artırdığı belirtiliyor.
ETH Zürih’ten bilim insanı Sarah Schoengart, “Zengin bireylerin karbon ayak izlerini doğrudan gerçek dünya iklim etkilerine bağlıyoruz” açıklamasında bulundu. Bu yaklaşımın, sadece karbon hesaplaması değil, aynı zamanda sorumluluk bilincine geçiş anlamına geldiği vurgulandı.
Zenginlik ısıyı katlıyor
Nature Climate Change dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, en zengin yüzde 1’lik kesim, ortalama bir bireye kıyasla yüzyılda bir yaşanan sıcak hava dalgalarına 26 kat, Amazon’daki kuraklıklara ise 17 kat daha fazla katkı sağladı. Çin ve ABD’deki en zengin yüzde 10’un neden olduğu emisyonlar, sıcaklık aşırılıklarını 2 ila 3 kat artırdı.
Araştırma, yalnızca yaşam tarzı değil, zengin bireylerin fosil yakıt yatırımlarının da iklim krizinde önemli payı olduğunu ortaya koydu.
Çalışmanın kıdemli yazarı Dr. Carl-Friedrich Schleussner, “İklim eylemleri, en zenginlerin sorumluluğunu göz ardı ederse, elimizdeki en etkili kaldıraçlardan birini kaybederiz” dedi.
Vergilendirme gündemde
Uzmanlar, varlık sahiplerinin karbon yoğun yatırımlar üzerinden vergilendirilmesinin hem daha adil hem de daha etkili bir çözüm olabileceğini savunuyor.
Daha önce yapılan çalışmalar, genel karbon vergilerine kıyasla servete dayalı vergilerin düşük gelirli gruplar üzerindeki baskıyı azaltabileceğini ortaya koymuştu.
G20’nin “Süper Zengin” vergisi raporlarda kaldı
2023’te Brezilya, G20 zirvesinde 1 milyar dolar üzeri serveti olan bireylere yüzde 2 oranında küresel servet vergisi uygulanmasını önermişti. Ancak liderlerin iş birliği sözüne rağmen somut bir adım atılmadı. 2021’de 140 ülke küresel şirketler için asgari yüzde15 kurumlar vergisi üzerinde anlaşmıştı ancak bu görüşmeler de ilerlemedi.
Forbes’a göre, dünyanın milyarderlerinin yaklaşık üçte biri ABD’de yaşıyor; bu sayı Çin, Hindistan ve Almanya’nın toplamından fazla.
Oxfam verilerine göre ise, en zengin yüzde1, son on yılda 42 trilyon dolar yeni servet elde etti. Bu kesimin sahip olduğu toplam varlık, dünyanın en yoksul yüzde95’inin toplamından fazla.
