Avrupa Birliği’nin (AB) dış sınırlarının korunmasından sorumlu kurumu Frontex, AB’ye 2021’de 200 bine yakın kişinin yasa dışı yollardan girdiğini, bunun bir önceki yıla göre yüzde 58 artışa denk geldiğini duyurdu.
Avrupa Parlamentosunun Sivil Özgürlükler Komitesinde kurulan Frontex Çalışma Grubu, kurumun Geçici Direktörü Aija Kalnaja’nın da katıldığı oturumda Frontex Yıllık Risk Analizi Raporu’nu görüştü.
Rapora göre, AB’ye 2021’de 200 bine yakın kişi yasa dışı yollardan girdi. Bu 2017’en beri en yüksek rakam olarak kayda geçerken, 2020’ye göre yüzde 58 artışa karşılık geldi.
Buna bağlı olarak 2021’de bir önceki yıla göre yüzde 41 artışla 14 bin kişi insan kaçakçılığına maruz kalırken, bu Frontex’in kaydettiği en yüksek rakam oldu.
2022-2023 döneminde Rusya-Ukrayna Savaşı’nın doğrudan ve dolaylı etkileri nedeniyle düzensiz göçün AB’nin kara ve deniz sınırlarında baskı oluşturarak artması bekleniyor. Buna bağlı olarak insan kaçakçılığının yanı sıra silah ve diğer yasa dışı maddelerin kaçakçılığının da artacağı ifade ediliyor.
Temel haklar ve geri itmeler
Frontex Geçici Direktörü Kalnaja, Komite üyelerinin Frontex’in 2022-2023 risk analizi raporunda, özellikle Yunanistan örneğinde temel haklar ihlali ve geri itmelere ilişkin değerlendirmelere yer verilmemesiyle ilgili sorularına detaylı yanıt vermekten kaçındı.
Frontex’in Temel Haklar Görevlisi Jonas Grimheden’in karar alma süreçlerine doğrudan dahil edildiğini, bakan düzeyinde görüşmelere katıldığını söylemekle yetinen Kalnaja, “Çözüm bulmak için Yunan makamlarıyla birlikte çalışmamız gerektiği hususunu aktarmam gerekiyor. Bunu aktif olarak temel haklar görevlisi ile işbirliği içinde yapmaktayız. Yunanistan ağustosta temel haklar görevlisinin tavsiyelerine işaret eden bir uygulama planı sundu” diye konuştu.
Kalnaja, Yunan makamların dün sunduğu ilk rapora göre iyi bir ilerleme kaydedildiğini, bir dizi önlemin hayata geçirildiğini savundu.
Frontex’in karıştığı geri itme skandalları ve yöneltilen soruşturmalar
Frontex’in, Yunanistan sahil güvenliğiyle birlikte dahil olduğu geri itme olaylarına ilişkin haberler, 2020’den itibaren uluslararası basında yer aldı. Bu haberlere göre, Yunan sahil güvenlik botları, Türkiye’den Yunanistan’a geçmek isteyen göçmenlerin botlarını engelleyip, zarar verip, hatta batırırken Frontex de bunlara göz yumuyordu.
Bunlar üzerine Brüksel’de eleştirilere, izahat talebi ve soruşturmalara hedef olan Frontex ve yöneticilerinin, temel hak ihlallerini önlemediği sonucuna varılsa da iddiaların arkası kesilmedi. Bu haberler, tanık ifadeleri, video kayıtları, uydu görüntüleri gibi çok sayıda kanıtla desteklendi. Frontex’in veri tabanında yüzlerce düzensiz göçmenin Ege’de geri itilmesine yönelik kayıtların yer aldığı belirtildi.
AB’nin Yolsuzlukla Mücadele Ofisi (OLAF), Frontex ve Direktörü Fabrice Leggeri hakkında soruşturma başlatmıştı. OLAF’ın raporundan basına sızan bilgilerde Leggeri ve diğer üst düzey yetkililerin, Yunanistan’ın geri itmelerini örtbas ettikleri belirtiliyordu. Leggeri, hakkındaki iddiaların ortaya çıkmasından neredeyse iki yıl sonra istifa etmişti. Yerine geçici olarak Kalnaja getirilmişti.
