Avustralya’nın Fransa ile milyarlarca dolarlık denizaltı anlaşmasını iptal edip ABD ve İngiltere ile AUKUS adlı ortaklığı kurmasının ardından AB ve Avustralya arasında temaslar devam ediyor.
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel ile Avustralya Başbakanı Scott Morrison, BM Genel Kurulu için bulundukları New York’ta bir araya geldi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de dün Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne ile yine New York’ta görüşmüştü.
Michel, Başbakan Morrison ile görüşmesinden sonra sosyal medyadan yaptığı paylaşımda, “dostlar arasında netlik” bulunması gerektiğini söyledi.
“Güçlü ortaklıklar kurulması için diyalog gereklidir” ifadesini kullanan Michel, Avustralya ile AB’nin temasları sürdürmek için mutabık olduğunu açıkladı.
“Uluslararası düzeni sürdürebilmek için şeffaflık ve diyalog kilit önemdedir” vurgusu
Görüşme hakkında gazetecilere bilgi veren bir AB yetkilisi ise Hint-Pasifik bölgesinin AB açısından stratejik önemde olduğunu vurgulayarak, “Avustralya’nın güven ve güçlü ortaklık inşa etmek için AB ve üyeleriyle ilişkide olması önemli olacaktır” dedi.
AB yetkilisi, “Kurala dayalı uluslararası düzeni sürdürebilmek için şeffaflık ve diyalog kilit önemdedir. Ortaklar geniş jeostratejik öneme sahip konularda birbirlerini bilgilendirmelidir” ifadesini kullandı.
“Dostlar arasındaki diyaloğun” önemine vurgu yapan AB yetkilisi, iki tarafın Hint-Pasifik bölgesinde ortak çıkarları bulunduğunu ve temasların süreceğini açıkladı.
AB’nin AUKUS tepkisi
Charles Michel, dün New York’ta gazetecilere açıklamasında, ABD, İngiltere ve Avustralya arasında imzalanan denizaltı anlaşmasının ardından ABD’yi sadakatsizlikle suçlamıştı. Michel, “Joe Biden yönetimi, ‘Amerika geri döndü’ diyerek tarihi bir mesaj vermişti ama şu an bunu sorguluyoruz. ‘Amerika geri döndü’ ne demek? ABD Amerika’ya mı başka bir yere mi döndü, bilmiyoruz.” demişti.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de CNN televizyonuna verdiği mülakatta, Avustralya’nın anlaşmayı iptal etmesinde Paris yönetiminin uğradığı muamelenin “kabul edilemez” olduğunu söyleyerek AB üyesi Fransa’ya desteğini ifade etmişti.
Von der Leyen, “Dostlar ve ortaklar özellikle ortak çıkarlarını ilgilendiren konularda birbirleriyle konuşurlar. Bu gerçekleşmedi” demişti.
Dün Avustralyalı muhatabı Payne ile görüşen AB Yüksek Temsilcisi Borrell ise AUKUS anlaşmasının hayal kırıklığı yarattığına dikkati çekerek, Fransa ile açık bir dayanışma içinde olunduğunu duyurmuştu.
66 milyar dolarlık anlaşma iptal edilmişti
Avustralya, ABD ve İngiltere tarafından 16 Eylül’de imzalan AUKUS anlaşmasının ardından, Avustralya’nın Fransız Naval Group’la vardığı 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltı inşasını öngören 90 milyar Avustralya doları (66 milyar ABD doları) tutarındaki sözleşmenin iptal edildiği açıklamıştı.
Anlaşmanın iptalini “ihanet” olarak değerlendiren Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ise “sırtımızdan vurulduk” ifadelerini kullanmıştı.
Bakan Drian, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un talimatıyla Fransa’nın Canberra ve Washington Büyükelçilerini danışmak amacıyla acilen geri çağırma kararı aldıklarını açıklamıştı.
Fransa yönetimi, AB ile Avustralya arasında görüşmeleri süren ticaret anlaşmasını engelleyeceğinin sinyalini vermişti.
