Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, yaklaşık 30 yıl işgal altında kalan toprakların savaşla kurtarılmasının en büyük sorumlusunun Ermenistan ve Ermenistan’ı durdurmayan büyük devletler olduğunu söyledi.
Aliyev, Ermenistan’ın işgali altındaki toprakların kurtarılması için 27 Eylül 2020’de başlatılan 44 günlük savaşın birinci yılında Anadolu Ajansı’na değerlendirmelerde bulundu.
Son bir yıla dönüp bakıldığında olayları daha net analiz etme olanağı elde ettiklerini söyleyen Aliyev, “Görünen o ki Ermenistan yönetimi, iktidara yeni gelmiş yönetim herhangi bir askeri başarıyla da övünmek istiyordu, herhangi bir askeri başarı elde etmek istiyordu. Fakat hesapları tutmadı, çok büyük hata yaptılar. Bunun sonucunda da acı yenilgiye uğradılar.” dedi.
İşgalden kurtarılan topraklara ziyaretini anlatırken gözleri doldu
Aliyev, işgalden kurtarılan topraklara yaptığı ziyarette hissettiklerini anlatırken duygu dolu anlar yaşadı.
Yaklaşık 30 yılın ardından Ermenistan’ın işgalinden kurtarılan topraklara sık sık ziyaretler düzenlediğini belirten Aliyev, ziyaretlerine ilişkin görüntülerin de Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Mihriban Aliyeva tarafından kaydedildiğini ve paylaşıldığını hatırlattı.
Eşi Mihriban Aliyeva’nın çektiği görüntülerdeki sözlerini hangi duygularla söylediğini anlatırken gözleri dolan Cumhurbaşkanı Aliyev, şöyle devam etti:
“Bu sözleri söylerken benim gözümün önüne ilk önce o bölgelerde yaşamış insanlar geliyordu. Ben her şeyden önce onlar için bunu söylüyordum. Çünkü onlar hasret içerisindeydi. 30 yıl hasret içerisindeydiler ve ben oraya gelmişim bu binayı görüyorum, o görmüyor. O bizim gözlerimizle onu görmeli. Her zaman gözümün önünde onlar vardı. O kadar eziyet çektiler. Fakat dik durdular, sağlam durdular. Budur Azerbaycan, budur Azerbaycan halkı. Sizi de duygulandırdım ben.”
“Biz sorunun barış yoluyla çözülmesi için tüm yolları kullandık”
Minsk Grubu eş başkanlarına ve diğer büyük devletlere Ermenistan’a yaptırım uygulamaları konusunda defalarca müracaat ettiğini belirten Aliyev, “Bu da savaşı önleyebilirdi. Çünkü bu yaptırımlar, Ermenistan’a büyük sıkıntılar yaşatacaktı ve onlar bizim toprağımızdan çıkmaya mecbur kalacaktı. Biz sorunun barış yoluyla çözülmesi için tüm yolları kullandık. Savaş olmasın, kan dökülmesin. Fakat bunun yanında ben diyordum ki biz bu durumu kabullenmeyeceğiz, ne pahasına olursa olsun kendi topraklarımızı kurtaracağız. Sadece şans veriyorduk.” diye konuştu.
“Ermenistan anayasasında Türkiye’ye karşı toprak iddiası var. Bundan vazgeçmeliler”
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın Türkiye ile temas kurmak istediklerine yönelik sözlerinin hatırlatılması üzerine Aliyev, “Ermenistan-Türkiye ilişkilerinin normalleşmesine gelirsek biz elbette tüm bölgede barış olmasını istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önerdiği 3+3 platformunun, bunun en güzel yolu olacağını düşünüyorum. Fakat Ermenistan henüz bunu kabul etmiyor. Şimdi Türkiye Cumhurbaşkanı tarafından bu seslendiriliyor. Ermenistan’a şans veriliyor.” dedi.
Aliyev, “Siz de iyi biliyorsunuz ki Ermenistan anayasasında Türkiye’ye karşı toprak iddiası var. Bundan vazgeçmeliler. Önce anayasasını yeniden çalışıp kabul ettirmelidirler. Ermenistan gibi güçsüz ve tamamen darmadağın edilmiş ülke, Türkiye gibi dev ülkeye karşı nasıl toprak iddiasında bulunabilir? Bu, psikolojik hastalığa benzeyen bir şeydir. Dolayısıyla bundan vazgeçmeliler.”
Zengezur koridoru normalleşmenin şartlarından
Aliyev, Azerbaycan ana karası ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında Zengezur’dan geçecek ulaşım koridorunun Ermenistan ile ilişkilerin kurulması için şart olduğunu kaydederek “Elbette bir şarttır. Çünkü 10 Kasım bildirisinde bu belirtiliyor. Ermenistan bu yükümlülüğü aldı. Eğer bu yükümlülüğü icra etmezse o zaman hangi normalleşme söz konusu olabilir?” ifadelerini kullandı.
İran ile ilişkiler: Sınırımızın yakınlarındaki tatbikat çok şaşırtıcı
Aliyev, işgalden kurtarılan bölgede Azerbaycan’ın, İran tırlarını kontrol etmeye başlamasından hemen sonra İran’ın Azerbaycan sınırında tatbikata başlamasını ise “Sınırımızın yakınlarında yapılan askeri tatbikat çok şaşırtıcı bir olay.” sözleriyle değerlendirdi.
İlham Aliyev, “Çünkü 30 yıllık bağımsızlık döneminde böyle olaylar olmamıştı. İlk olarak söylemeliyim ki her ülke kendi topraklarında istediği askeri tatbikatı yapabilir. Bu onun egemenlik hakkı. Buna kimse söz söyleyemez. Fakat bunu bir zaman kesitinde analiz ettiğimizde bunun hiçbir zaman olmadığını görüyoruz. Neden şimdi ve neden bizim sınırımızda? Bu soruları ben değil, Azerbaycan toplumu soruyor. Bu soruyu dünyadaki Azerbaycanlılar soruyor.” ifadesini kullandı.
“Neden işgal döneminde o bölgede tatbikat yapılmıyordu?”
Azerbaycan Cumhurbaşkanı, şu görüşleri paylaştı:
“Bir soru da soruluyor ki neden işgal döneminde o bölgede tatbikat yapılmıyordu? Ermenilerin Cebrayıl, Zengilan ve Füzuli’de olduğu dönemde neden tatbikat yapılmıyordu? Neden biz bu toprakları kurtardıktan sonra, 30 yıllık esaret ve işgale son verdirdikten sonra bu yapılıyor? Bu sorular meşru sorulardır. Elbette biz bölgede uzun süreli iş birliğine darbe vuracak hiçbir durumun olmamasını istiyoruz. Azerbaycan burada da çok sorumlu ve ölçülü davranıyor. Bizim meşru adımlarımıza karşı gösterilen duygusal tepkilerin geçici olduğunu umuyorum.”
