Doğu ve Batı Almanya’nın resmi olarak 3 Ekim 1990’da birleşmesinin üzerinden 31 yıl geçti. Ancak Almanlar arasında tam bir bütünleşme sağlanamadı.
İkinci Dünya Savaşı’nı kaybeden Almanya, işgal kuvvetleri ABD, Fransa, İngiltere ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) tarafından dörde bölündü.
Daha sonra ABD, Fransa ve İngiltere’nin kendi yönetim birimlerini birleştirmesi sonucu 1949’da Federal Almanya Cumhuriyeti (Batı Almanya), doğuda da SSCB’nin etkisi altında bulunan ve sosyalist sisteme sahip Alman Demokratik Cumhuriyeti (Doğu Almanya) kuruldu.
Doğu Alman yönetimi halkın Batı Almanya’ya gitmelerini engellemek amacıyla 1961’de daha sonra “Utanç Duvarı” olarak anılacak Berlin Duvarı’nı inşa etti.
SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov’un 1980’lı yıllarda açıklık ve yeniden yapılanma politikasıyla Doğu Almanya, Macaristan ve Polonya gibi ülkelerin yer aldığı Doğu Bloku ülkelerinde reform süreci başladı.
1989’da “Utanç Duvarı” yıkıldı
Doğu Almanya’da halkın rejime karşı sokağa çıkması sonucunda 1989’da “Utanç Duvarı” yıkıldı ve iki Almanya 3 Ekim 1990’da resmen birleşti.
Bu birleşmenin üzerinden 31 yıl geçmesine rağmen ülkenin doğusunda ve batısında yaşayanlar arasında henüz tam olarak kaynaşma sağlanamadı.
“Birleşme benim için olumluydu, hayatım değişti”
Almanlar, iki Almanya’nın birleşmesine ilişkin duygularını ve bu süreçte yaşananları anlattı.
Polonya sınırındaki Frankfurt an der Oder şehrinde yaşayan Lars Wendler, duvarın yıkılmasından kısa süre önce federal sınır koruma teşkilatında çalışmaya başladığını söyledi.
“Şimdi Frankfurt an der Oder’de Federal Polis teşkilatında çalışıyorum. (Birleşme) Benim için çok olumluydu. Doğuya gittiğimde hayatım değişti ve ben iyi durumdayım. Çocuklarım Frankfurt an der Oder’de doğdu ve büyüdü. Bunu iyi bir olay olarak görüyorum.”
“Kaynaşmayla ilgili daha yapılması gerekenler var”
Wendler, Almanya’nın doğusunda ve batısında yaşayanlar arasında kaynaşma olup olmadığına ilişkin bir soruya “Kaynaşmayla ilgili daha yapılması gerekenler var. Maalesef siyasi olarak abartılıyor. Ben ailem ve arkadaş çevremde bir sorun görmüyorum. Ancak hala bir şeyler eksik. Özellikle ücretler ve emeklilik maaşları konusunda. Ancak insanlar her yerde aynı. Ben Almanya’nın doğusunda Alman’ım aynı zamanda Almanya’nın batısında da Alman’ım. Bu bir sorun değil” cevabını verdi.
“Yüksek pozisyonlarda hep Batı Almanlar var”
Soy ismini vermek istemeyen Dagmar adlı 78 yaşındaki kadın da Doğu Almanya’nın Batı tarafından satın alındığını söyledi.
“Batılılar çok ucuza kapattılar. Bizim dairelerimizi, fabrikalarımızı, hatta göllerimizi, ormanlarımızı aldılar. Her şey satıldı. Bizim hala batıdaki gibi emeklilik puanlarımız yok. Kendimi çok kötü hissediyorum.”
Duvar yıkılmadan önce Doğu Almanya’da rejime karşı gösterilere katıldığını ifade eden Dagmar, “Elbette bugün özgür yaşadığım, çok seyahat ettiğim için mutluyum. Şanslıydım, işten çıkartıldıktan sonra hızlı bir şekilde iş buldum ve Doğu Almanya’da satın alamayacağım çok şey alabildim. Böyle konuşabildiğim için de mutluyum” şeklinde konuştu.
Dagmar, bugün hala yüksek pozisyonlarda hep Batı Almanya’dan gelenlerin olduğunu ifade etti.
Dagmar, Almanya’nın doğusunda yaşayanlar ile batısında yaşayanların kaynaşıp kaynaşmadığına ilişkin soruya da “Hayır, çok azı.” yanıtını verdi.
“İş arkadaşımın maaşının yüzde 60’ını aldım”
Birleşmeden sonra belediyede bir iş bulduğunu ifade eden Dagmar, “Genel olarak maaş çok kötü değildi. Ancak benim karşıma oturan iş arkadaşımın maaşının yüzde 60’ını aldım. O benden çok gençti ve her gün yarım saat benden erken eve gidiyordu” diye konuştu.
Baden-Württeberg eyaletinde büyüyen 44 yaşındaki Karl Hendric de duvar yıkıldığında 13 yaşında olduğunu dile getirdi.
“Bu dönüm noktasını çok güzel buluyorum. Bu Almanya için zenginliktir. Kültürel açıdan da. Doğu ve batıyı çok heyecan verici buluyorum. Ben Stuttgart yakınlarında büyüdüm ve Zinnowitz’de doğan bir dedem vardı. Burası Baltık Denizi kıyısında bulunuyor. Evimizde bizim doğulu – batılı ihtilafımız yoktu. Bizim için Almanya’nın birleşmesi çok güzeldi ve aileyi birleştirdi.”
Araştırmalar da doğunun hala geride olduğunu gösteriyor
Alman İkinci Televizyon Kanalı ZDF’nin yaptığı bir araştırmaya göre, Almanya’nın batısında yaşayanların yüzde 50’si, ülkenin doğusundakilerin ise yüzde 36’sı birleşmeden kaynaklanan sorunların çözüldüğüne inanıyor.
Alman hükümetinin Almanya’nın doğusundaki eyaletlerin gelişimine ilişkin hazırladığı raporda da doğu eyaletlerin 30 yıl içinde birçok gelişme sağlandığı ancak bu eyaletlerin ekonomik olarak hala batı eyaletlerine göre geride olduğuna dikkat çekildi.