Evrensel Hasta Hakları Derneği, ilaç/reçete yolsuzluğu soruşturmasının şeffaf bir biçimde sonuçlandırılmasını talep ederek, sistemsizliğin sorunlara yol açtığını, İlaç Takip Sisteminin hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti.
Yazılı açıklama yapan dernek, sağlıkta otomasyon sisteminin oluşturulması için gerekli kaynağın derhal ayrılması, sağlıkla ilgili yapılacak yasal düzenlemeler ve icraatlar için ilgili paydaşların merkezi yönetim tarafından karar alma süreçlerine dahil edilmesi gerektiğini ifade etti.
Hasta ve hasta yakınlarının yüksek menfaatleri gözetilebilmesi ve sağlıkta doğru planlama yapılabilmesi için sağlık verilerinin düzenli toplanıp, analiz edilmesi gerektiğine işaret edilen açıklamada, ülke sağlık sisteminin daha çağdaş bir yapıya kavuşturulabilmesi için gerekli olan Hasta Hakları Yasası dahil, sağlıkta bekleyen yasaların ivedilikle görüşülüp onaylanması talebinde bulunuldu.
“SİSTEMSİZLİK HAK İHLALLERİNE NEDEN OLUYOR”
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın başlattığı soruşturmayla ortaya çıkan ilaç/reçete yolsuzluğu konusunda açıklama yapan dernek, sistemsizliğin, gerek sağlık hizmetlerine ve gerekse de ilaca erişimde hak ihlallerine neden olduğunu belirtti.
“Sigortalı çalışanların maaşlarından kesilen sigorta primleri içinde yer alan hastalık sigortası birikiminin böylesi bir yolsuzlukla heba edilmesi kabul edilemez” denilen açıklamada, kurumlar arası ödenmesi gereken harcamaların ödenmediği ve yama çözümlerle günün kotarılmaya çalışıldığı belirtildi.
Suistimale açık olan yapının belki de daha önce de benzer yolsuzluklara yol açtığı ancak denetim yetersizliği ve zorluğu nedeniyle tespit edilemediği kaydedilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:
“Kronik hastalıkları olan ve düzenli ilaç kullanmaları gereken hastalar ya kamu hastanelerinin uzun kuyruklarında bekleyerek, ya da zaten ekonominin darboğazında bulunan ülkede özel hekimlere vizite ücreti ödeyerek ilaca erişebilmektedir. Bu durum kronik hastalıkları bulunan bireylerin reçete alabilmek için gereğinden fazla çaba sarf etmesine neden oluşuyla da sorun teşkil etmektedir. Yıllardır otorite tarafından buna bir çözüm üretilmediği için bireylerin de kendi içlerinde kolaylaştırıcı yöntemler bulmaları kaçınılmaz olmuştur. Hastalar, eczaneler ve özel hekimler arasında ortaya çıkan ve kronik hastaların ilaca ulaşımını kolaylaştıran bu işbirliği, denetimsizlik sorunu olduğu bilinen sağlık sistemimizde birçok suistimallere yol açmıştır”
“KRONİK HASTALARIN İLACA ULAŞIMI ZORLAŞTI”
Bu yolsuzluk olayının kamuoyunun gündemine gelmesinin ardından kronik hastaların ilaca ulaşımının zorlaştığı ve mağduriyetlerin ortaya çıktığı belirtilen açıklamada, dünyada uygulanan sistemlere ilişkin şu ifadeler yer aldı:
“Dünya sistemleri incelendiğinde uzun süreli ilaç kullanım gereksinimi olan kronik hastalarla ilgili sistemi ekonomik ve kullanışlı hale getirmek için bazı yöntemler geliştirildiği görülmektedir. Bunlardan birincisi kronik hastalıkları olan kişilere hastalıklarının gereksinimlerine göre 3 ay, 6 ay veya 1 yıllık raporlar çıkarmaktır.
Otomasyona geçmiş sistemlerde ise doktorun, hastanın en son kontrole ne zaman geldiğini, verilmiş bir randevusu olup olmadığını, gerekli laboratuvar tetkiklerini ve ölçümleri yaptırıp yaptırmadığını ve en son reçeteyi ne zaman aldığını gösteren düzenekler oluşturulduğu görülmektedir. Kişilerin hastalıklarına göre de takip aralıkları düzenlenebilmekte ve randevusunu aksatmış kişilerin ise düzenli aralıklarla ilaçlarını aldıkları eczanelere hastaya iletilmek üzere mesaj gönderilebilmekte ve gerekli kontrolleri yapılmamış (bir yıl içerisinde görülmemiş ve gerekli tetkik ve ölçümleri yapmamış) hastaların tekrar reçetelerinin yazılmayacağı bildirilmektedir.”
