Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı Olağanüstü Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı’nda İsrail’in Gazze’ye saldırılarına, ablukasına ve insani yardıma ilişkin karar taslağı hazırlandı.
Toplantının karar taslağında, 7 Ekim 2023’ten bu yana 12 bin 650’si çocuk, 8 bini kadın olmak üzere 30 bin 400 Filistinlinin katledildiğine dikkati çekildi.
Karar taslağında, Türkiye’nin önerisi üzerine ihtilafın çözümünü teminen uluslararası barış konferansı düzenlenmesi çağrısı yapıldı ve bu çerçevede olası bir anlaşmanın uygulanması için garanti mekanizması ihtiyacının altı çizildi.
Filistinli siviller için pratik ve etkin korumaya yönelik bir mekanizma oluşturulması gerektiği vurgulanan karar taslağında, İsrail’in başta Birleşmiş Milletler (BM) olmak üzere uluslararası teşkilatlara üyeliğinin askıya alınması çağrısında bulunuldu.
Temas grubu girişimleri sürecek
11 Kasım 2023’te düzenlenen “İİT-Arap Birliği Zirvesi”nde yetkilendirilen Türkiye, Suudi Arabistan, Filistin, Ürdün, Mısır, Katar, Endonezya ve Nijerya’dan oluşan temas grubunun uluslararası girişimlerinin takdir edildiği kararda, bu girişimlerin sürdürülmesi çağrısı yapıldı.
Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nın (UNRWA) önemine dikkati çekilen karar taslağında, UNRWA’ya mali katkısını kesen ülkeler kınandı ve bu karardan vazgeçmeye çağrıldı.
Türkiye’nin ev sahipliğinde 24 Şubat’ta düzenlenen İİT Olağanüstü Enformasyon Bakanları Toplantısı’na atıf yapılan kararda, nihai bildirge kararlarının uygulanmasının gerekliliği vurgulandı.
Taslakta, İİT üye devletlerinin, Filistin’in BM’ye tam üye olabilmesi yönündeki çabaları destekleme çağrısı yinelenirken, tanımayan ülkelerin Filistin’i tanıması talep edildi.
Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) aldığı ihtiyati tedbir kararının memnuniyetle karşılandığı kaydedilen karar taslağında, konuya ilişkin UAD nezdindeki başvurusu sebebiyle Güney Afrika’ya teşekkür edildi ve İİT üye devletleri davaya müdahil olmaya teşvik edildi.
“İsrail soykırımdan sorumlu tutuluyor”
Taslakta, İsrail’in savaş sonrası senaryolarının kınandığı ve reddedildiği belirtilerek, “Gazze’de gerçekleşen olaylar soykırım olarak tanımlanmakta ve İsrail soykırımdan sorumlu tutulmaktadır. Doğrudan veya dolaylı olarak bu suça iştirak eden tüm devletler uyarılmaktadır. Bu çerçevede Nikaragua tarafından UAD nezdinde atılan adım takdir edilmektedir.” ifadelerine yer verildi.
Filistin Kurtuluş Örgütü’nün Filistin halkının tek meşru temsilcisi olduğu vurgulanan kararda, acil ve koşulsuz ateşkes çağrısında bulunuldu.
Taslakta, Gazze’ye yardımların ulaştırılması için insani koridorun açılması talep edilirken, Filistin halkının zorla yerinden edilmeleri girişimleri kategorik olarak reddedildi.
Arap-İslam alemine ramazan ayında uluslararası teşkilatlarla işbirliği halinde Gazze’ye yardım ulaştırma çağrısı yapılan taslakta, üye devletlere İsrail’in Filistin halkına yönelik saldırganlığının durdurulması için gerekli görülen tüm adımları atmaları yönünde acil çağrıda bulunuldu.
İsrail’in UAD’nin ihtiyati tedbir kararlarını uygulamamasının şiddetle kınandığı kararda, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e, İsrail’i, çocuklara karşı işlediği ihlaller sebebiyle, BM Genel Sekreterinin “Çocuklar ve Silahlı Çatışmalar Yıllık Raporu”nun ekindeki kara listeye alması çağrısında bulunuldu.
“İsrail’i durdurmak için yaptırım dahil gerekli tedbirler alınacak”
Karar taslağında, “Üye devletler, İsrail’i durdurmak için, yaptırımlar dahil, gerekli tedbirleri almaya, İsrail’e silah ve mühimmat satışının durdurmaya, limanlarını ve hava sahalarını İsrail’e silah sevkiyatlarına kapatmaya çağrılmaktadır.” ifadeleri kullanıldı.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcısının, İsrail’in işlemekte olduğu savaş ve insanlık suçlarına yönelik soruşturmasını hızlandırması çağrısında bulunulan taslakta, Güney Afrika, Komorlar, Cibuti, Bolivya, Bangladeş, Venezuela, Şili ve Meksika Filistin’deki durumu UCM’ye taşımaları nedeniyle takdir edildi ve UCM’ye taraf olan İİT üye devletlerinin Filistin’de işlenen suçları UCM’ye taşımaları istendi.
Taslak kararda, İİT Genel Sekreterliği Hukuk İzleme Birimi, işlenen savaş suçları nedeniyle İsrail’e dava açılabilmesine yönelik hukuki yolları araştırmaya, söz konusu suçları incelemeye, ayrıca Genel Sekreterlik bünyesinde suçlulara yaptırım uygulanabilmesini teminen bir sistem ihdas edilmesi yönünde atılabilecek somut adımlara ilişkin rapor ve öneriler hazırlamaya çağrıldı.
Yerleşimciler tarafından yapılan eylemler terörizm olarak nitelendirilirken, uluslararası topluma yerleşimcilerin terör listesine alınması çağrısında bulunuldu.
Ayrıca yerleşimcilere yönelik ticaret ve vize yaptırımları dahil, gerekli tedbirlerin alınması gerektiğinin altı çizilirken, İsrail’in güney Lübnan’daki askeri saldırıları kınandı.
