İsrail ile Hizbullah arasındaki silahlı çatışmaların devam etmesi ve son dönemde yoğunluğunun artması, Hizbullah’ın gelişmiş füze ve silahlı insansız hava araçlarını (SİHA) kullanması, İsrail’i Lübnan’da GPS sistemini karıştırmaya yöneltti.
Bu karıştırma, hava ve kara ulaşımında büyük aksamalara neden olurken, insanların günlük yaşamlarını ve sivil havacılık güvenliğini de olumsuz yönde etkiliyor.
İsrail’in GPS sistemine müdahalesinin ardından, Lübnan, 16 Temmuz’da, İsrail’i Birleşmiş Milletler’e (BM) şikâyet etti.
Lübnan İletişim Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla İsrail’i hem BM’ye hem de Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’ne şikâyette bulunduk.” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, şikâyetin “İsrail’in Lübnan’daki GPS sistemlerini etkileyen müdahalesi” ile ilgili olduğu belirtildi.
Gazze Şeridi’ne 7 Ekim 2023’ten bu yana saldırılarını sürdüren İsrail, kuzey sınırında da Lübnan Hizbullahı ile çatışıyor.
İsrail ile Lübnan arasında “Mavi Hat” olarak tabir edilen sınır hattında yüksek askeri gerilim sürüyor.
Lübnan makamlarına göre, İsrail, Refik Hariri Uluslararası Havalimanı başta olmak üzere, Lübnan’ın çeşitli bölgelerinde, özellikle başkent Beyrut ve ülkenin güneyinde, GPS sistemlerini bozuyor.
İsrail bugüne kadar Lübnan’ın suçlamaları hakkında yorum yapmadı. Gözlemcilere göre, İsrail, Lübnan hava sahasını kontrol altına almak ve kendisine karşı insansız hava araçlı (İHA) saldırıları engellemek amacıyla tüm Lübnan hava sahasını hedef alıyor.
Uluslararası yaptırımlar
Teknoloji geliştirme uzmanı Natur, Lübnan’ın İsrail’i BM’ye şikayet etmesiyle birlikte, GPS sorununun yeniden gündeme geldiğini ve büyük bir ses getirdiğini söyledi.
Natur, GPS’in Lübnan’daki deniz ve hava navigasyon sistemlerini ve hava navigasyonunu kullanan tüm elektronik uygulamaları temelden etkilediğine dikkat çekerek, İsrail’in GPS sistemine müdahale ederek karıştırmasının uluslararası yaptırımları gerektiren bir suç olduğuna vurgu yaptı.
GPS sisteminin saldırıya uğramasının ülkede büyük bir tartışmaya yol açtığını ve durumu resmi bir soruna dönüştürdüğünü belirten Natur, tüm alanları olumsuz etkileyen bu sorunun BM’ye taşındığını kaydetti.
Natur, GPS’in ulaşım, hava ve deniz taşımacılığı ile sivil kullanım da dahil olmak üzere birçok alanda kullanılan bir sistemi olduğuna dikkati çekerek, GPS’e müdahalenin havacılık, özellikle uçak yönlendirmesi açısından, ülkenin sivil ve askeri güvenliğine yönelik bir tehdit haline geldiğini vurguladı.
Karışıklık nasıl oluşuyor?
Lübnanlı uzman, GPS dalgalarının kendilerine benzer dalgalar veya frekansı kendisinden daha güçlü olan dalgalar tarafından bastırılıp aynı şekilde sıkıştırıldığını ve ardından GPS sinyalinde hata oluştuğunu belirtti.
Natur, “GPS karıştırma, denizde veya karada bulunan ve bu sinyalleri yayınlayan gelişmiş elektronik cihazlar kullanılarak yapılan platformlar aracılığıyla yapılıyor. İsrail’in yaptığı, yapay zekayla çalışan çok gelişmiş sistemler bu karışıklığı oluşturuyor.” dedi.
Lübnan çaresiz
Natur, Lübnan’ın, GPS konusuyla ilgili olarak BM’ye şikayette bulunmak veya Rus Glonass sistemi gibi alternatif bir sistem kullanmak dışında, İsrail’in bu saldırısıyla mücadele edemeyeceğini veya karşı çıkamayacağını söyledi.
Rus Glonass sisteminin tek alternatif olduğuna dikkati çeken Natur, Lübnan’ın havacılık ve denizcilikte bu sisteme geçmesi gerektiğini belirtti.
Natur, Lübnan’ın ayrıca bu alanda sahip olduğu yeteneklerden, İsrail’in neden olduğu karışıklığı giderecek bir sistem geliştirme veya sisteme yatırım yapma konusunda yararlanabileceğini kaydetti.
