Çin ile ihtilaflı Tayvan, son dönemde ana karadan kaynaklanan artan askeri tehdide karşı savunma kapasitesini güçlendiriyor.
Tayvan lideri Tsai Ing-wen, modernize edilen “F16V” tipi 64 savaş uçağının hizmete başlaması vesilesiyle Çiayi kentindeki hava üssünde düzenlenen törene katıldı.
Modernize edilen uçaklar, Tayvan’ın 141 uçaktan oluşan F-16 filosunun parçasını oluşturuyor. Filodaki uçakların tamamının 2023 sonuna kadar modernize edilerek modelinin yükseltilmesi hedefleniyor.
Tsai, törende yaptığı konuşmada modernizasyon projesinin Tayvan ile ABD savunma sanayi arasındaki iş birliğinin gücünü gösterdiği söyledi.
F-16 savaş uçakları, ABD’li General Dynamics şirketi tarafından geliştiriliyor.
Projenin, Çin’in ekim başında Tayvan’ın Hava Savunma Tanımlama Sahası (ADIZ) ilan ettiği bölgeye çok sayıda uçakla girmesiyle gerilimin artırdığı bir döneme denk gelmesi dikkati çekti.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin ardından 1971’de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Pekin yönetimi, “Tek Çin” ilkesini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın fiili bağımsızlığının hukuki bir statü kazanmasına, Tayvan hükümetinin dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM’de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
Çin’in ekim başında Tayvan’ın Hava Savunma Tanımlama Bölgesi (ADIZ) ilan ettiği bölgeye çok sayıda savaş uçağıyla girmesi bölgede gerilimi yeniden tırmandırmıştı.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile ABD’li mevkidaşı Başkanı Joe Biden arasında yapılan çevrim içi görüşmede Tayvan konusu da gündeme gelmişti.
Görüşmede Şi ise ülkesinin Tayvan’ın bağımsızlığına yönelik çabalara karşı hassasiyetini vurgulayarak “Tayvan’ın bağımsızlığını savunan ayrılıkçı güçler bizi kışkırtırsa, sınamaya kalkarsa ve kırmızı çizgiyi ihlal ederse Çin kararlı tedbirler almak zorunda kalır.” ifadelerini kullanmıştı. Şi, Tayvan bağımsızlığına destek vermenin “ateşle oynamak” anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu.
Biden da ABD’nin “tek Çin” ilkesine bağlılığını sürdüreceğini belirterek Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrarı bozmaya veya statükoyu değiştirmeye yönelik tek taraflı eylemlere karşı olduğunu vurgulamıştı.
