Çin ile ihtilaflı Tayvan’da halk, enerji, çevre, gıda ithalatı ve gelecekteki referandum tarihleriyle ilgili tercihlerin oylandığı dört maddelik referandum için sandık başına gitti.
CNA ajansının haberine göre, referandumda oy verme işlemi sabah saatlerinde başladı.
Tayvan lideri, Demokratik İlerleme Partisi (DPP) Genel Başkanı Tsai Ing-wen ve muhalefetteki Milliyetçi Parti (Koumintag) Genel Başkanı Eric Chu, başkent Taipei’deki seçim merkezlerinde oy kullandı.
Adada seçmenler, referandumda Taoyuan şehrinde yosun resifi yakınında sıvılaştırılmış doğal gaz terminali kurulması, raktopamin gıda katkı maddesi içeren domuz eti ithalatının durdurulması ve adadaki 4’üncü nükleer enerji santralinin inşası konularındaki tercihlerini belirtecek.
Ayrıca muhalefetin gelecekteki referandumların yalnızca genel seçimlerle birlikte yapılması önerisi de referandumda oylanacak.
DPP hükümeti, Referandum Yasası’nda 2019’da yaptığı değişiklikle referandumların seçim olmayan yıllarda yapılmasını kural haline getirmişti. Değişiklik sonrası adada ilk kez bir referandum, genel veya yerel seçimlerden ayrı yapılıyor.
Merkezi Seçim Komisyonu verilerine göre adada yaşayan 18 yaşını dolduran 19 milyon 825 bin 468 kişi referandumda oy kullanabilecek. Ülkede genel ve yerel seçimlerde 20 yaşını doldurmuş kişiler oy kullanabiliyor.
Daha önce ağustos sonunda yapılması planlanan referandum, yeni tip koronavirüs vakalarındaki ani yükseliş nedeniyle ertelenmişti.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının adada devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin ardından 1971’de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Pekin yönetimi, “Tek Çin” ilkesini benimseyerek Çin’i uluslararası toplumda sadece kendilerinin temsil ettiğini savunuyor ve Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM’de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor. Pekin, Tayvan’ı diplomatik olarak tanıyan ülkelerle ilişkilerini donduruyor.
