Dünyanın en büyük karayla çevrili ülkesi olan 18 milyon nüfuslu Kazakistan, tüm Batı Avrupa’dan daha büyük. Petrol ve doğalgaz zengini ülke, dünyadaki uranyum kaynaklarının da yüzde 15’ine sahip.
Bulunduğu bölgede ekonomik ve ticari anlamda büyük devletlerden biri olan Kazakistan, akaryakıt zammıyla başlayan gösterilerin ardından dünya gündeminde ilk sıralara yerleşti.
Batı Avrupa büyüklüğündeki devasa ülke, 2 milyon 717 bin kilometre kare yüzölçümüne, geniş maden kaynaklarına ve muazzam ekonomik potansiyele sahip.
Gelin Kazakistan’ın ülke profiline yakından bakalım…
Etnik köken
Kazakistan, nüfusun çoğunluğunu yerli etnik grup olan Kazakların oluşturduğu çok uluslu bir ülke.
Kazaklar ve Ruslar dışında, Ukraynalılar, Özbekler, Almanlar, Tatarlar, Uygurlar, Koreliler ve Ahıska Türkleri de dahil olmak üzere çok çeşitli etnik gruplar yaşıyor.
Bağımsızlığını 1991’de ilan eden Kazakistan, Sovyetler Birliği’nin dağılması sonucu ülkede oluşan büyük demografik krize karşı nüfus politikası yürütüyor.
Sovyet yönetimi altında bastırılan ana din olan İslam, yeniden canlanıyor.
Kuzeybatısında Rusya ile 5 bin kilometrelik ve Çin ile 17 bin kilometrelik sınırı bulunan Kazakistan, Tacikistan dışında tüm diğer Orta Asya cumhuriyetleriyle komşu. Kazakistan’ın Hazar Denizi’ne ve Aral Gölü’ne kıyısı bulunuyor.
Müslüman dünyasının nükleer enerjiye sahip ilk ülkesi
1991’de Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ardından bağımsızlıktan bu yana, petrol sektörüne yapılan büyük yatırımlar hızlı ekonomik büyüme getirdi.
Ülke, nükleer enerjinin yanı sıra kuzeydeki bozkırlarda kurulu bir uzay üssüne de sahip.
Uzaya çıkan ilk insan Yuri Gagarin 12 Nisan 1961’de Vostok uzay aracıyla Baykonur uzay üssünden uzaya fırlatılmıştı.
Ülke petrol, doğalgaz bakımından zengin olmasının yanı sıra, uranyum, bakır, çinko, altın, kurşun, demir yatakları bakımından da zengin.
Hazar Denizi petrollerine yapılan yatırımlar sayesinde ekonomik büyüme yılda ortalama yüzde 9’u geçti. 2010 yılından itibaren kişi başına düşen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 90’lı yıllara oranla 10 kat arttı.
2010 yılı verilerine göre 1,61 milyon varil petrol üretilen ülke, günde 1,501 milyon varil petrol ihracatı yapıyor ve kanıtlanmış 30 milyar varillik petrol rezerviyle dünyada 11’inci sırada yer alıyor.
2009 verilerine göre Kazakistan, 2,407 trilyon metreküp kanıtlanmış doğalgaz rezerviyle dünyada 15’inci sırada.
Bağımsızlıktan bu yana 2 cumhurbaşkanı değişti
Bağımsız Kazakistan’ın kurucusu Nursultan Nazarbayev 1991’den beri cumhurbaşkanlığı görevini yapıyordu.
Uzun süredir meslektaşı olan Kassym-Jomart Tokayev, Nazarbayev Mart 2019’da aniden istifa ettiğinde cumhurbaşkanlığı görevini devraldı.
Eski yıldız Almatı
Mayıs 1929’da Kazakistan’ın başkenti olan Almatı, 1997 yılına kadar bu görevini sürdürdü.
Yeryüzündeki ilk elmanın Kazakistan’ın eski başkenti Almatı’da ortaya çıktığına inanılıyor.
Kazakistan 1940’tan beri Kiril alfabesi kullanıyordu
Türk cumhuriyetleri içinde en büyük yüz ölçümüne sahip olan ve 1991 yılında bağımsızlığını kazanan Kazakistan, 1940’tan beri Kiril alfabesini kullanıyordu.
2017’de kademeli olarak Latin alfabesine geçme kararı aldı, ancak düzenlenen alfabe eleştirilere maruz kaldı.
