Ukrayna’da yaşanan kriz Ukrayna Kiliselerinin Moskova Patriğinden ayrılmasına yol açtı. Öte yandan Ortodoks dünyasındaki çalkantılar devam etse de Katolik ve Ortodoks yakınlaşması sürüyor.
Geçtiğimiz aylarda nüfusunun çoğunluğu Ortodoks olan ülkeleri Papa ziyaret etti.
Hristiyan dininin iki güçlü mezhebi Ortodoks ve Katolik dünyasında sular hiç durulmadı.
Ortodoks rahip Katolik mezhebinin ruhani lideri Papa Francis’e ‘’Kafir’’ diye bağırdı. Yaşlı adam, polisler tarafından gözaltına alınırken gazetecilere konuştu, “Ben onun bir sapkın olduğunu söyledim, tövbe etme Yunanistan’da kabul edilemez, tövbe etmeli” dedi.
Bu olay geçtiğimiz ay, Papa Francis’in Yunanistan’daki Ortodoks Başpiskoposluğuna girerken yaşandı.
20 yıl önce yine Yunanistan’da Papa 2. Jean Paul de protesto edilmişti.
Meydanlarda toplanan Ortodoks Hristiyanlar, Katoliklerin ruhani lideri papaya “evine dön” çağrısı yaptı. Üstelik o yıl Papa, Katoliklerin Ortodokslara karşı işlediği günahlardan af diledi. Katoliklerin yağmaladığı Ortodokslara ait olan eserleri de iade etti.
İki Hristiyan mezhebinin karşılıklı aforozları ile bölünme resmileşmişti.
Katolik ve Ortodoks yakınlaşması
Ancak ikinci dünya savaşından sonra yakınlaşma işaretleri ilişkileri başka bir boyuta taşıdı.
İki mezhep arasındaki diyalog tekrardan başladı. İyi ilişkileri net olarak ortaya koyan önceki Papa 16. Benedikt’ti.
Papa’nın ilişkilerinin temelinde bütün Hristiyanların birleştirme fikri rol oynuyordu.
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Taşpınar, konuyla ilgili şu bilgileri verdi:
“Bütün dünya Hristiyanların Ortadoksların da reisi olduğunu adeta ilan ettiler. Bu nedenle 7 tane ünvanından bir tanesi olan batı patriği ünvanı kaldıracaktır. Bu tarihte ilk defa gerçekleşecek asırlar boyunca devam eden batı patriği ünvanını papa 16 benedikt, kendisinin evrensel bütün dünya patriği olarak bütün ruhani reisi kabul ettiği için batı patriği olarak kendisini sınırlayamayacağını söyleyecek ve bu da doğrusu doğu hıristiyanları diğer hıristiyanlar tarafından tepkiyle karşılanacak.”
Papa ve Patrik sık sık bir araya gelmeye başladı
Papa 16. Benedikt’ten sonra gelen Papa Francis’te Ortodoks patrikleriyle yakın ilişkiler kurdu.
Papalık ilanından bir sene sonra 2014’te Fener Rum patriği ile İstanbul’da görüştü. Ardından Papa, 2016’da Moskova Patriği ile Küba’da buluştu.
Geçen aylarda ise Güney Kıbrıs Rum tarafını ziyaret etti. Dönüşü için bindiği uçakta Moskova Patriğine olumlu mesajlar verdi.
“Ben her zaman müsaitim. Ben zaten Moskova’ya gitmeye hazırım. Bir kardeşle diyalog kurduğunuzda, protokol yoktur. Kardeş kardeştir, bu tüm protokollerin üzerindedir.”
Bugüne kadar Katolik ve Ortodoksların birleşme teşebbüsü söylemden öteye gidemedi.
Ortodoks dünyasındaki çalkantılar
Hristiyan dünyasında bu iki mezhep arasındaki gerilimin yanı sıra Ortodoks patrikleri arasında da çalkantılarda var.
Ortodoks kiliselerin başı ise kadim tarihinden dolayı Fener Rum Patriği kabul ediliyor.
200 milyon Ortodoks’un bağlı olduğu Moskova Patriği bu durumdan hoşnutsuz.
Rusya ve Ukrayna arasındaki yaşanan gerilim Ortodoks dünyasına da yansıdı.
Kiev Kiliseleri, Moskova Patriğinden ayrılıp bağımsız oldu.
Ayrılma kararını onaylayan Fener Rum Patriğine tepki Moskova patrikliğinden geldi. Moskova Patrikliği de Fener Rum Patrikhanesi ile bağlarını kopardı.
Haber: Cansu Atıcı
Kamera: Deniz Kahraman
Kurgu: Kaan Alp Atasoy
