Güney Afrika’da görevi başında İngilizler tarafından esir alınıp 1916’da vefat eden Osmanlı diplomatı Mehmet Remzi Bey’in naaşı, Johannesburg merkezindeki “asıl” mezar yerine geri defnedildi.
Birinci Dünya Savaşı’nda, dönemin Britanya İmparatorluğunca “diplomatik dokunulmazlık” kuralı hiçe sayılarak esir edilip,1916’da Johannesburg’da hayatını kaybeden Mehmet Remzi Bey’in naaşı, Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) iltisaklı kişilerce Johannesburg’daki mezarından 2011’de yasa dışı şekilde alınarak, örgüte ait bir caminin bahçesine defnedilmişti.
Türkiye Cumhuriyeti’nin uzun yıllar süren hukuk mücadelesinin ardından şehit diplomatın naaşı, bugün düzenlenen cenaze töreniyle Braamfontein Mezarlığının Müslüman bölümündeki eski mezar yerinde toprağa verildi.
Cenaze törenine, Büyükelçi Ayşegül Kandaş ile Büyükelçilik görevlileri, Türk kurumların ve Güney Afrikalı Müslüman kuruluşların temsilcileri katıldı.
Mehmet Remzi Bey’in torunu Mignon Juliette Gatcke de törende hazır bulundu.
4 yıllık zorlu hukuk mücadelesi
Büyükelçi Kandaş, burada yaptığı konuşmada, Osmanlı’nın Güney Afrika’daki ilk ve son Başkonsolosu Mehmet Remzi Bey’in naaşının 4 yıllık zorlu hukuk mücadelesinin ardından gerçek mezar yerine defnedilmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Kandaş, bu uzun soluklu mücadelenin kazanılmasında üstün katkıları olan Güney Afrikalı avukat İsmail Ayub ile hukukun üstünlüğü ilkesini koruyan Güney Afrika makamlarına teşekkürlerini iletti.
Uluslararası hukuka aykırı şekilde esir tutuldu
Avukat Ayub ise konuşmasında, Mehmet Remzi Bey’in İngilizler tarafından uluslararası hukuka aykırı şekilde yaklaşık 1 sene esir tutulup, bozulan sağlık durumu nedeniyle salıverildikten 2 hafta sonra hayatını kaybettiğini anlatarak, “Vefatının ardından bu mezarlıkta düzenlenen cenaze törenine o gün yüzlerce Güney Afrikalı Müslüman katıldı” dedi.
Pretorya Yüksek Mahkemesinin, 11 yıl önce FETÖ iltisaklı kişilerce Güney Afrika makamlarına sahte belgeler sunulmak suretiyle alınarak, örgüte bağlı bir camiye taşınan naaşının eski mezar yerine taşınması kararı aldığını aktaran Ayub, bu konudaki azimli mücadelelerinden ötürü Türk Büyükelçiliğine teşekkürlerini sundu.
Mehmet Remzi Bey
İstanbul’da 1869’da dünyaya gelen Mehmet Remzi Bey, genç yaşlardan itibaren Bulgaristan, Kırım, İran, Gürcistan başta olmak üzere çeşitli ülkelerde Osmanlı diplomatik misyonlarında görev aldı.
Mehmet Remzi Bey, 1914-1916 döneminde sürdürdüğü Johannesburg Başkonsolosu görevi sırasında Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla İngiliz yönetimince uluslararası hukuka aykırı şekilde gözaltına alındı.
Tarihçilerin araştırmalarına göre, Mehmet Remzi Bey ya İngilizler tarafından esaret altındayken zehirlenerek şehit edildi ya da burada bozulan sağlık durumu nedeniyle serbest kaldıktan kısa süre sonra vefat etti.
Dönemin İngiliz yönetimi, Birinci Dünya Savaşı’nı gerekçe göstererek, Mehmet Remzi Bey’in cenazesinin memleketine nakledilmesine izin verilmemesinin ardından merhumun naaşı, Güney Afrikalı Müslümanlar tarafından şimdiki mezar yerine defnolundu.
