Rusya Ukrayna’ya saldırdı, Batı ekonomik yaptırımları devreye soktu. Şimdi de dünya çapında sorunsuz para transferi için çok önemli olan Swift ödeme ağından çıkarılması da gündemde. Peki, böyle bir durumda Rusya ne kadar etkilenir?
Rusya’nın Ukrayna’ya karşı askeri müdahalesi devam ederken, dünyanın gözü Rusya’ya uygulanacak yeni yaptırımlarda.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymy Zelensky, Moskova için daha sert yasakların getirilmesini istemişti.
Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları ise Rusya’nın dünya çapında sorunsuz para transferi için çok önemli olan Swift ödeme ağından çıkarılmasını tartıştırmaya açtı.
“Swift yaptırımı için gerekli oy birliği sağlanamadı”
AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise Rusya’yı Swift sisteminden çıkarmanın Dışişleri Bakanları tarafından “göz önünde bulundurulduğunu” söylese de, bu yaptırım için “gerekli oy birliği”nin sağlanamadığını söyledi.
Borrell, Rusya’yı Swift sisteminden çıkarmanın “gelecekteki değerlendirme” için bir olasılık olarak kaldığını da sözlerine ekledi.
ABD Başkanı Biden, Rusya için açıklanan ekonomik yaptırımlar arasına Swift’i alamamalarının nedeni olarak, “bunun her zaman bir seçenek” olduğunu ancak şu anda Avrupa’nın geri kalanının almak istediği bir pozisyon olmadığını ifade etti.
Peki Swift sistemi nedir?
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisat Bölümü Dr. Tolga Dağlaroğlu, Swift sistemini TRT Haber’e değerlendirdi.
“Dünya çapında bankalar arası finansal teleküminasyon ağı ve topluluğu (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication). Merkezi Belçika’da. 11 binin üzerinde finansal kurum tarafından kullanılıyor. Bu aynı zamanda ödeme aracı olduğu gibi finansal kurumlar arasındaki mesajlaşma ağı sağlıyor. Günde 42 milyon kriptolu emir veriliyor. 11 bin 500 kullanıcısı var. 250 ülkede kullanıyor.
Yani, finansal sistem açısından önemli bir haberleşme aracı. Bu ağda terminaller var. Orada kodlar paylaşılıyor. Mesela, Merkez Bankası ihale açıklıyor. Bir kodla paylaşılır. Dolayısıyla, güvenli bir sistem bankalar arasında. Kriptolu bir sistem zaten. Kriptolu bir haberleşme aracı.”
“Swift akışı içerisindeki Rusya’nın payı yüzde 1,5 civarında”
Dağlaroğlu, Rusya’nın Swift sisteminden çıkarılması durumunda ekonomisinin fazlaca etkileneceğini söyledi:
“Rusya’da 291 Swift üyesi var. Bunlar Merkez Bankası da dahil olmak üzere, şirketler, bankalar vs. Tüm Swift akışı içerisindeki Rusya’nın payı ise yüzde 1,5 civarında. Ve de Swift’in en fazla kullanıldığı 6’ncı ülke Rusya. Ayrıca, her yıl yaklaşık 800 milyar dolarlık transfer gerçekleşiyor. 2020’deki Rusya’nın GSYİH’i 1,5 trilyon dolar. Yani, Rusya için Swift sistemi büyük bir kazanç.”
Swift’in sahibi ve kontrolü kimde?
Swift, tek bir kurumun kendi sistemini geliştirmesini ve tekel olmasını istemeyen Amerikan ve Avrupa bankaları tarafından kurulan bir sistem. Ağ şu anda 2 binden fazla banka ve finans kuruluşunun ortak mülkiyeti konumunda.
ABD Federal Rezervi ve İngiltere Bankası da dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki büyük merkez bankalarıyla ortak olarak, Belçika Ulusal Bankası tarafından denetleniyor.
Dağlaroğlu, Avrupa’nın Rusya’yı Swift sisteminden önümüzdeki aylarda havaların sıcaklaşmasıyla birlikte mümkün olabileceğini de dile getirdi:
“Avrupalı liderler bu kararı alabilir. Çünkü önümüzdeki aylarda havanın ısınmasıyla daha az doğal gaz talebinin olmasıyla Rusya’ya daha az ihtiyaç olacak. ABD’nin Ortadoğu temaslarıyla da doğal gaz konusunda Katar gibi seçenekler ortaya çıkabilir. Bu durumda da bunu bekleyebiliriz”
“Rusya halkının Putin’e karşı tepkisi artacak”
Ukrayna-Rusya savaşının devam etmesi halinde Rusya’nın ekonomisinin de daha fazla etkileneceğini söyleyen Dağlaroğlu, halkının Putin’e karşı güvenin de azalacağı görüşünde:
“Savaş uzarsa, finansal piyasalarda baskı artacak ve Rusya’nın parası olan ruble değer kaybedecek, enflasyon artacak. Böylelikle, Rus Merkez Bankasının daha sıkı para politikası uygulamasına neden olacak. Halk da değer kaybeden rubleyle beraber Putin’e karşı da tepkiler artacak.”
