“Göklerin beyi” testiyle bir ilke imza atıyor

GÖKBEY…

O, Türkiye’nin ilk genel maksat helikopteri. Göklerin beyi olması için her gün yeni bir aşama kaydediliyor. Bunlardan sonuncusu da geçtiğimiz günlerdeydi, 3. prototipi havalandı. GÖKBEY’in 4. prototipi ise şu anda üretim hattında.

GÖKBEY test uçuşunu yaptı ama hizmete girmesi için helikopterin kritik parçalarının kontrolünü sağlayan tam boy statik testinin yapılması gerekiyor. Bu test, yapısal bütünlük ve dayanıklılığın ortaya çıkması için olmazsa olmaz.

Hacimsel olarak TUSAŞ tarihinin en büyük testi

Tam boy statik testi 96 kontrol noktasından yapılıyor. Bu, helikopter gövdesine 96 farklı nokta ve yönde yük verilmesi demek. 32 senaryo içeren testte, yaklaşık 2 bin kanaldan sensör verisi toplanıyor.

Toplanan veriler, gövde üzerindeki yapısal gerilme haritalarının çıkarılmasını ve elde edilecek sonuçlarla ihtiyaç duyulan analizin yapılmasını sağlıyor.

Test, hacimsel olarak Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarihinin en büyük testi. Yani bu da tıpkı GÖKBEY gibi bir ilke imza atmak demek.

“Tamamen yerli ve milli olarak tasarlanmış bir istasyon”

TUSAŞ Helikopter Genel Müdür Yardımcısı Dr. Yıldırım Kemal Yıllıkçı, GÖKBEY’in test süreciyle ilgili TRT Haber’e konuştu.

Yıllıkçı’nın verdiği bilgilere göre, helikopterler, zorlamalı titreşim altında uçuş dengesi yakalayarak uçan hava araçları. TUSAŞ mühendisleri, helikopterin hizmet verdiği süre boyunca karşılaşacağı statik ve dinamik yükleri test istasyonlarında gerçeklemeye çalışıyor.

Dr. Yıldırım Kemal Yıllıkçı, testler hakkında “Sayısal olarak bilgisayar ortamında bulduğumuz değerleri testlerle doğrulayıp karşılaştırma, buradaki en birinci amacımız. Burada gördüğümüz statik test istasyonu, helikopterin değişik manevralar sırasında karşı karşıya geldiği yükleri 32 değişik yükleme durumuyla 96 tane de eyleyici dediğimiz, yani yükü uygulayan sistemle aynısını burada gerçekleştiriyoruz. Aldığımız değerleri sayısal değerlerle karşılaştırıyoruz. Bu test istasyonundaki bütün eyleyiciler, yükü uygulayan piston şeklinde gördüğümüz hidrolik pistonlar da Türkiye’de tasarlanıp üretilmiştir. O bakımdan da bu istasyon tamamen yerli ve milli olarak tasarlanmış bir istasyondur” bilgilerini de paylaştı.

Amaç önümüzdeki sene ilk teslimatı yapmak

Testlerin sonunda helikopter gövdesinin dayanıklılığı ortaya konulacak ve güvenli uçuş ile sertifikasyon süreçleri başlatılacak.

GÖKBEY Ürün Başmühendisi ve Program Müdürü Gökhan Tursun, amaçlarının önümüzdeki sene içerisinde ilk teslimatı gerçekleştirmek olduğunu anlattı.

“Özellikle GÖKBEY’in konfigürasyon anlamında da çok fazla müşteriye hitap etmesinden dolayı hem yurt içinde hem de yurt dışında birçok müşterisi var. Bu anlamda da aslında bir ilk olacak. En büyük amacımız yurt dışına helikopterimizi pazarlamak. Sertifikasyon test faaliyetleri tamamlandığında inşallah onu da gerçekleştirmiş olacağız.”

Helikopteri sıfırdan tasarladıklarını söyleyen Gökhan Tursun, “Kritik sistemleri özellikle transmisyonun, rotorun, iniş takımının, oto pilotun, gövdenin tasarımları tamamen yerli ve milli olarak bizim kendi mühendislerimizce yapıldı. Bu anlamda aslında çok önemli bir yeri var GÖKBEY’in” dedi.

Çok yönlü bir helikopter

GÖKBEY, sadece günümüzün değil, geleceğin gereksinimleri göz önünde bulundurularak geliştirildi. Askeri görevler, yangınla mücadele, arama kurtarma, hava ambulansı gibi alanlarda da kullanılabilecek.

Testler onun dayanıklılığını, bu görevlerin üstesinden gelme potansiyelini ortaya çıkaracak.

Türkiye’nin GÖKBEY ile elde ettiği tecrübe ise bundan sonra yapılacak projelerde Türk mühendislerine paha biçilemez bilgi ve donanım sağlayacak.