27 yıl önce Sovyetler Birliği öncülüğünde 8 sosyalist ülke NATO’yu tehdit olarak gördü, bir araya gelerek Varşova Paktını imzaladı. Ancak Pakt Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla son buldu. Varşova Pakt’ı sürecini dosya haberimizde anlattık.
Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslovakya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya, Romanya ve Sovyetler Birliği…
Tehdit olarak görülen NATO’ya karşı bir araya geldiler ve 14 Mayıs 1955’te Varşova Paktını kurdu.
Macaristan’da 3 bin kişi öldü
Pakt’ın kurulmasının ardından Sovyetler, hakimiyetini güçlendirmek için diğer 7 ülkeye binlerce asker konuşlandırılırken, Rus askerleri, bu ülkelerdeki isyanları bastırmada kullanıldı.
1956 yılında demokratikleşme isteyen halka karşı Sovyet tankları Budapeşte’ye girdi. İsyan bastırıldı Macaristan’da 3 bin kişi öldü.
Sonun başlangıcı Afganistan
1968’de ise tanklar Çekoslavakya’nın başkenti Prag’daydı.
Reform isteyenlerin ayaklanması kısa sürede bastırıldı.
Varşova Paktı için sonun başlangıcı, Afganistan’da yaşandı.
Sovyet yanlısı hükümete karşı ayaklamaları bastırmak için Sovyet ordusu ülkedeydi. 1979’da başlayan işgal 10 yıl sürdü. Sovyetler, 1989’da Afganistan’dan çekildi.
Pakt 1991’de feshedildi
Başarısız işgal girişimi Sovyet Cumhuriyetlerini ve Doğu Bloğu ülkelerini etkiledi. Berlin duvarı yıkıldı, bölünmüş Almanya birleşti.
Varşova Paktı Temmuz 1991’de feshedildi.
Ardından bağlı cumhuriyetlerin bağımsızlığını ilan etmesiyle Sovyetler Birliği tarihin tozlu sayfalarında yerini aldı.
İlk çatırdama: NATO’nun Kosova’ya müdahalesi
Sovyetler Birliği sonrası kurulan Rusya Federasyonuyla NATO’nun ilişkileri başlangıçta iyi düzeydeydi.
İlk çatırdama, NATO’nun 1999 Kosova müdahalesiyle yaşandı.
NATO’ya üyelikler ve Rusya’nın saldırıları
Ardından eski Sovyet ülkeleri tek tek NATO şemsiyesinin altına girince ilişkiler gerildi.
Gürcistan’ın NATO üyeliğine karşı 2008’de Rus tanklarının ülkeye girmesi gerilimi tırmandırdı.
Ukrayna’nın NATO üyeliği için benzer bir adım atılması sonrası, Rusya 24 Şubat’ta Ukrayna’ya yönelik saldırı başlattı.
Haber: Cansu Atıcı Tezer