Avrupa Basketbolu Danışma Kurulunun yaptığı çalışma sonucu hazırlanan raporda, bütün THY Avrupa Ligi kulüplerinin zarar ettiği ve mevcut ekonomik modelin kulüpler için sürdürülebilir olmadığı vurgulandı.
Avrupa Ligi Başantrenörler Kurulu ile de çalışan Cem Karamürsel tarafından hazırlanan raporda, kulüplerin yaşadıkları ekonomik problemler göz önüne serilirken, yönetimsel sıkıntılardan da bahsedildi.
Eurohoops tarafından yayımlanan raporda, Avrupa Ligi’nin gelecekte karşılaşacağı finans ve yönetim sorunları özetlenirken, Uluslararası Basketbol Federasyonu (FIBA) başta olmak üzere tüm büyük paydaşlarla iş birliği yapılması ihtiyacının önemine dikkat çekildi.
“Bütün EuroLeague kulüpleri zarar etmektedir”
Rapordaki bazı önemli konu başlıkları sıralandı.
“Bütün THY Avrupa Ligi kulüpleri zarar etmektedir. Alba Berlin hariç rakamların net olarak belli olduğu bir takım bulunmamaktadır. Brose Bamberg, 2018-19 ve 2019-20 sezonlarından sonra kar etmeyi başardı ancak bu takımın oyunculara daha az maaş vermesinin sonuçlarından da biriydi. THY Avrupa Ligi’nin yönetim şekli çok karışık olmakla birlikte, ekonomik modeli ise kulüpler için sürdürülebilir değil. Finansal Fair Play gibi kurallar ise hala esnetilebilir, cebinden para koymaya gönüllü olan takım sahiplerine uyum sağlıyor. Bu koşullar altında, normal bir işletme nispeten kısa bir süre sonra iflas eder. IMG’nin (Avrupa Ligi organizasyonunun partner firması olan medya ve spor şirketi) verilerine göre beraber yapılan girişim toplamda 7 milyon euro kadar zarar etse de kurulan ortaklık IMG için kârlı. Avrupa Ligi’nin kulüplere kesin katkısı hakkında hiçbir kamu bilgisi yoktur. Bununla birlikte bazı kulüp temsilcileri, Avrupa Ligi’nden şampiyonun aldığı toplam ödemenin, oyuncuların ve teknik ekibin başarı ikramiyelerini bile karşılayamayacağından defalarca şikayet etmiştir.”
Fenerbahçe Beko ile ilgili mali analiz
Raporda detaylı finansal bilgilerine yer verilen kulüplerden biri olan Fenerbahçe için, “Fenerbahçe Beko, Avrupa Ligi’nin son on yılının en başarılı takımlarından biri” ifadesi kullanıldı.
“Kulüp her yıl bir faaliyet raporu sunar. 2018 raporunda tüm spor branşları için detaylı bilgiler mevcuttu. Sonraki yıllarda, yalnızca toplu rakamlar yayımlandı. Bu nedenle basketbol bölümü için çok yıllı bir trend analizi yapamıyoruz. Bu sınırlamaya rağmen, 2018’in kulübün en başarılı yıllarından birini temsil etmesi nedeniyle, 2018’in analizinin bu çalışma için hala geçerli olacağına inanıyoruz. 2017’de Avrupa Ligi’ni kazanan ve 2018’de final oynayan kulübün kâr potansiyeli maksimum seviyede olmalıydı. 2018 yılında kulübün basketbol operasyonlarından doğrudan geliri 45,3 milyon lira (7,9 milyon euro) olarak gerçekleşti. Sponsorluk gelirlerinin ve vergi sübvansiyonlarının tam tahsisiyle toplam gelir 18,9 milyon eurodur. Doğrudan giderler 158,8 milyon lira (27,8 milyon euro) olup, kulüp en az 8,9 milyon euro açık vermiştir. Euro-TL döviz kurunun 2018’den bu yana önemli ölçüde bozulduğunu ve Haziran 2022’de 5,71’den 17,69’a (yüzde 210) taşındığını ve özellikle maaşların euro veya dolar olması nedeniyle Türk kulüplerinin bütçelerine önemli bir yük getirdiği unutulmamalıdır.”
“Yapılması gereken değişikler acilen yapılmalı”
Raporda, yönetimsel sıkıntıları aşmanın, Avrupa Ligi sistemi içerisindeki hissedar kulüplerin bir numaralı önceliği olması gerektiği de yazıldı.
“Hele ki Avrupa Ligi Üst Yöneticisi (CEO) Jordi Bertomeu’nun ayrılığı söz konusuyken. Özellikle FIBA ile anlaşmaya vararak geçmişe hem finansal hem yönetimsel konularda bir perde çekmek, güven ve düzeni tekrar sağlamak için atılması gereken adımlardan ilki. Şeffaflık, hesap sorulabilirlik ve bütünlük, ne olursa olsun en önemli prensipler olmalı. Bütçe yapıları ve karar verme mekanizmalarının yapısında yapılması gereken değişikler acilen yapılmalı. Eğer Avrupa basketbolunda önemli yöneticiler ve karar alıcılar egolarını bir kenara bırakıp beraber çalışma konusunda başarısız olurlarsa, şu anki kriz çok daha büyüklerine yol açacak ve Avrupa basketbolu ilgi kaybetmeye devam edecektir.”
