Irak’ta neler oluyor, iç savaş kapıda mı?

Yabancı misyonların bulunduğu Yeşil Bölge’ye girdiler, Parlamento binasını bastılar, sokaklar karıştı…

Irak’ta sular bir türlü durulmuyor…

Olayların fitili 10 Ekim 2021 tarihinde yapılan seçimle ateşlendi.

Irak’ta sular durulmuyor

Seçimin galibi Şii lider Mukteda Es-Sadr’ın başını çektiği Sadr Hareketi oldu. Ancak Sadr Hareketi, Barzani ve Sünni gruplarla koalisyon oluşturmasına rağmen hükümeti kuramadı.

Gaziantep Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Şeyhanlıoğlu, “Son yapılan seçimlerde Sadr grubu 73 sandalye, Sünniler 37, Kürtler Barzani 31 ve Talabani 11 sandalye kazandı. Dolayısıyla çok partili bölünmüş bir sistemden sağlıklı bir hükümet çıkmasını zaten beklemek doğru olmaz.” değerlendirmesini yapıyor.

Maliki’nin başbakan adayı Sudani

Mukteda Es-Sadr siyasetten çekildiğini açıkladı.

Bunun üzerine Kanun Devleti Koalisyonu lideri eski başbakan Nuri El-Maliki, başbakan adayı olarak Irak’ta bakan olarak görev yapan Sudani’yi açıkladı.

İran’a yakın siyasi grupların da bu açıklamaya destek vermesi sokakların hareketlenmesine neden oldu. Çünkü Sadr, Sudani’yi yolsuzluk yapmakla suçladığı ikinci Maliki olarak görüyor.

Sokaklara dökülüp, parlamentoyu basan kitle erken seçim istiyor.

Ayrıca Maliki’nin yargılanmasını ve yargı yönetiminin değişmesi gibi taleplerde bulunuyor.

Şiiler arası iç çekişme

İran ise gelişmeleri yakından takip ettiklerini açıklamakla yetindi.

Doç. Dr. Hüseyin Şeyhanlıoğlu, “İran burada askeri gücünü, bölgedeki Haşdi Şabi yanlısı militanlar üzerinden siyasete baskı uyguluyor. Kendi yanlısı bir hükümet kurmaya çalışıyor. İşte Maliki ve Sudani bunun sonucu.” diyor

Yaşanan gerilimle ilgili en ilginç ayrıntılardan bir tanesi tarafların Şii kökenli olması.

Bugüne kadar mezhepsel çatışmalarla gündeme gelen Irak’ta, bu kez tek bir mezhep içerisindeki siyasi rekabet dikkat çekiyor.

İç savaş kapıda mı?

Doç. Dr. Hüseyin Şeyhanlıoğlu “Peki bu gerilim Şiiler arası bir iç savaşı körükler mi?” sorusuna şu yanıtı veriyor:

“Bence kapıda, neden kapıda? Son pertek saldırısını Haşdi Şabi’nin yaptığını rahatlıkla söyleyebilirim. Buradaki amaç Türkiye’nin sahadan çekilip, Sadr Sünniler, özellikle Barzani dediğimiz o Kürt gruplar üzerinde pozitif yapıcı ve Irak’ın inşasına yönelik olarak desteğinin ortadan kaldırılması. Fakat eğer lider mevcut durumda hükümetin kurulmasını, Sadr’ın liderliğinde engellerse, ki böyle görülüyor, o zaman parlamentodan 73 milletvekili çekildi, bu savaşın çıkacağı anlamına gelir.’’

ABD Irak’taki bazı misyonlarını geri çekti. Ancak Irak üzerinde hala etkisi belli bir düzeyde devam ediyor.

“Irak 3’e bölünebilir”

ABD yönetimi yaşananlarla ilgili bir açıklama yapmadı. Uzmanlar bu durumun önemli olduğunu belirtiyor.

Emekli Tümgeneral Fahri Erenel, “Irak bence adım adım Biden’ın başkan yardımcısıyken oluşturduğu 3’e bölünmüş Irak’ın alt yapısı atılıyor ve Amerika da dikkat ederseniz buna hiç ses çıkarmıyor. Çünkü bu üçlü yapıya gitmesi halinde İranlı Şiilerin etkisinin azalacağını umuyorlar. Amerika özellikle kuzeyde, Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ve orta bölgede Şiilerin kuracağı yapı, güneyde de Arapların ağırlıkta olduğu bir yapıya bölerek büyük Orta Doğu Projesi’nin önemli bir ayağını gerçekleştirmiş olacak.’’ diyor.

“İç savaş ırak’ın tarihten silinmesi anlamına gelebilir”

Hüseyin Şeyhanlıoğlu, “Burada Amerikayla İran bir müttefik. Ve ellerinde Haşdi Şabi üzerinden bir silah var. Sadr’ın da eli boş değil. Sadr da silahlıdır. Sünni gruplar da silahlıdır. Nakşibendi ordusu silahlıdır. Irakta zaten silah edinmek çok kolay bir şey. Ellerinde güç olan eğer böyle bir iç savaş çıkarsa bir yandan PKK, bir yandan DEAŞ, bir yandan Şiiler arası çatışma, bir yandan düşünün Irak işgali, birçok üste halen devam ediyor, bu Irak’ın tarihten silinmesi anlamına gelir.” değerlendirmesinde bulunuyor.

Göstericilerin parlamento çevresindeki eylemleri hafta boyunca devam etti. Bazı illerde gösteriler düzenlendi.

Eylemlerin sonucunda Irak nasıl bir siyasi şekil alacağı ise merak konusu…