Sıra dışı bir seçim kampanyası: Pelosi Erivan’da

Nancy Pelosi… ABD’nin ilk kadın Temsilciler Meclisi Başkanı. Ermenistan asıllı ABD vatandaşlarının yüzde 40’ının yaşadığı California eyaletini temsil eden Pelosi, son zamanlarda sık sık gündeme geliyor.

Aslında Pelosi, iyi bir bağış toplayıcısı olarak uzun bir süredir ABD kamuoyunun yakından takip ettiği bir isim. Eski Başkan Donald Trump’la yaşadığı sıra dışı gerginlikler ABD’nin ilk kadın Temsilciler Meclisi Başkanını üyesi olduğu Demokrat Parti çevrelerinde daha da popüler hale getirdi.

Onu dünya gündemine taşıyan ise, Biden’ın başkan seçilmesiyle ana aktör olarak yer aldığı krizler…

Pelosi, geçtiğimiz ağustos ayında Asya turuna çıkacağını ilan ederken, kamuoyunda Çin ile ciddi sorunlar yaşayan Tayvan’ın da duraklardan biri olup-olmayacağını tartışmaya başladı.

Ziyaret bölgede zaten var olan gerilimi daha da artırabilirdi. Zira ABD, Tayvan’ı tanımıyordu. 1979 Tayvan İlişkileri Yasası ile bu konuda ABD politikasının en temel dayanağıydı ve yeni yönetimde bundan vazgeçmiş değildi.

Ancak Pelosi, Çin ile Tayvan arasında yeni gerilimlerin fitilini ateşleyecek ziyareti gerçekleştirdi. Ziyaret iyi niyet temennileriyle sonlanırken bugünlerde neredeyse her gün Çin’in Tayvan Boğazı’nda tırmandırdığı askeri gerilim haberleri geliyor.

Biden yönetimi her ne kadar Pelosi’nin ziyaretlerine ve açıklamalarına temkinli yaklaşsa da tamamen dışlamıyor. Hatta Tayvan konusunda Pelosi’nin ziyaretinin ardından önemli değişikliklerin işaretleri de görülmeye başlandı.

Öyle ki ABD Başkanı Biden, Washington’ın “stratejik belirsizlik” üzerine kurulu politikasında yeni bir aşamaya geçti:

“Çin saldırırsa ABD ordusu Tayvan’ı korur”

Biden’ın bu sözlerine Pentagon ya da dışişleri bakanlığından düzeltilme gelir mi bilmiyoruz ama Pelosi’nin ziyaretiyle bölgede hem siyasi hem de askeri gerilim hiç olmadığı kadar yüksek.

Ara seçimler yaklaşıyor…

Asya-Pasifik’te gerginliği artıran Pelosi ve partisi Demokrat Parti için 8 Kasım 2022’de gerçekleşecek ara seçimler oldukça önemli.

Zira, Cumhuriyetçilerin ara seçimlerde Temsilciler Meclisinde çoğunluğu elde etmesi büyük bir olasılık olarak görülüyor.

İşte yalnızca iki ay sonra gerçekleşecek ara seçimler öncesi Pelosi, önemli bir oy kitlesine sahip Ermeni lobilerinin çağrısı ile Erivan’ı ziyaret etti.

Zaten Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı da Pelosi’nin ziyaretine bu açıdan baktı:

“ABD’de Kongre ara seçimleri döneminin yaklaştığını göz önünde bulundurursak, Pelosi’nin bu ziyaretini iç siyasi gündemi ve ABD’deki Ermeni lobi çevrelerinin desteğini kazanmak için kullandığı görülüyor. ABD’nin iç siyasi gündeminin entrikalarının ve lobi çevrelerinin çıkarlarının, Ermenistan üzerinden Güney Kafkasya’ya taşınması kabul edilemez.”

Esasen Pelosi, ABD’deki en etkin Ermeni lobi kuruluşu Ermeni Ulusal Komitesinin (ANC) destek verdiği önemli siyasetçilerinden biri. 1997’den beri ANC’nin hazırladığı neredeyse her raporda Pelosi isminden övgüyle bahsedildi.

Özellikle sözde Ermeni Soykırımı iddialarının en ateşli savunucularından biriydi. ABD Başkanlarının “Büyük felaket” olarak nitelendirdiği olaylar Pelosi’nin de çabalarıyla geçtiğimiz yıl Biden tarafından “soykırım” olarak tanımlandı.

Pelosi, “hazırlanılmamış, aceleci ve popülist” olarak tanımlanan Ermenistan ziyaretine başlarken Ukrayna ile savaşan Rusya ile ilgili vereceği mesajlar merakla bekleniyordu.

Ancak Pelosi, Ermenistan’ın Rusya ile ilişkilerini eleştirmek bir tarafa, Rusya’yı Ermenistan’ın egemenliğini korumamakla suçladı.

Bütün açıklamalarında hedefinde Türkiye ile Azerbaycan vardı.

Ermenistan’ın provokasyonu ile fitili ateşlenen çatışmalara Pelosi’nin yorumu:

“Azerbaycan tarafından başlatıldı, bunun kabul edilmesi lazım. Ermenistan ziyaretimiz Azerbaycan’ın Ermenistan’a yönelik yasadışı ve ölümcül saldırıları nedeniyle büyük önem taşıyor. Bu saldırıları kongre adına şiddetle kınıyoruz”

Şu sözler de yine Pelosi’ye ait: (Ermenistan Ulusal Meclis Başkanı Alen Simonyan ile basın toplantısında)

“Görüşmenin başında da kongredeki her iki tarafın yıllardır süren çatışmalardan Türkiye ve Azerbaycan’ı sorumlu tuttuğundan bahsettik”

Tayvan’ı ziyaret ederek bölgede gerilime neden olan ve Çin ile ABD’yi karşı karşıya getiren Pelosi’nin Erivan ziyareti “kışkırtıcı” olarak nitelendiriliyor.

Öyle ki, basın toplantısında yaşanan tercüman eksiklikleri ziyaretin alelacele düzenlendiğinin önemli bir göstergesi.

Ziyarette Rusya ile yapılan savunma anlaşmalarına yaptığı atıflar ve ülkenin iç işlerine müdahale etmeme konusundaki hassasiyet uzun bir süredir dile getirilen ABD-Ermenistan yakınlaşmanın ilk adımları olabilir.

Pelosi, Ermenistan’ın savunma ihtiyaçlarını da dinlediklerini belirtti.

Ancak ziyaretin ve vaatlerin “bir seçim kampanyasından öteye” geçip-geçmeyeceği merak konusu.