Avrupa Parlamentosu (AP), adı Ege Denizi’ndeki geri itme skandallarıyla anılan Avrupa Birliği’nin (AB) sınır koruma ajansı Frontex’in bütçesine onay vermedi.
Fransa’nın Strazburg kentinde toplanan AP Genel Kurulunda Frontex’in 2020 bütçesinin ibra edilmesi hakkındaki raporun oylamasında 345 milletvekili bütçenin reddini, 284 milletvekili ise onaylanmasını istedi.
Avrupalı milletvekilleri, Frontex’i, nisanda istifa eden eski direktörü Fabrice Leggeri yönetiminde “ciddi hatalar yaptığı” gerekçesiyle eleştirdi.
Frontex’in, göçmenlerin ve mültecilerin temel haklarının garanti altına alınması için gerekli çalışmaları yürütmediğini belirten milletvekilleri, kurumun Mart 2020-Eylül 2021 döneminde 1000’e yakın göçmenin yasa dışı şekilde geri itilmesinde rol oynadığını ifade etti.
Milletvekilleri ayrıca Frontex çalışanı bir kişinin cinsel taciz iddialarının ardından intihar etmesinden “derin şok ve endişe” yaşadıklarını, 2020’de kurumda 17 cinsel taciz vakasının rapor edildiğini ancak 15’inin takip edilmeden rafa kaldırıldığını kaydetti.
Milletvekilleri ayağa kalkarak tepki gösterdi
Frontex’in bütçesinin ibrası hakkındaki oylamadan önce metne eklenmek istenen bir paragraf ise Avrupa Parlamentosunda milletvekillerinin tepkisine yol açtı.
Finlandiyalı AP üyesi Petri Sarvamaa’nın eklenmesini teklif ettiği paragrafa tepki gösteren milletvekilleri ayağa kalkarak itirazlarını dile getirdi. Bunun üzerine eklenmesi teklif edilen paragraf reddedildi.
Paragraf, Türk makamlarının insan kaçakçılığını desteklediğini, Yunanistan ile iş birliği yapmadığını iddia ediyor ayrıca göçmenlerin hayatını tehdit eden durumlarda Frontex çalışanlarının “etkin çalışmalar” yürüttüğünü savunuyordu.
Frontex skandalları
Yunanistan sahil güvenliği ve Frontex’in dahil olduğu geri itme olaylarına ilişkin haberler, 2020’den itibaren uluslararası basında yer alıyor. Bu haberlere göre, Yunan sahil güvenlik botları, Türkiye’den Yunanistan’a geçmek isteyen göçmenlerin botlarını engelliyor, zarar veriyor hatta batırırken Frontex de bunlara göz yumuyordu.
Bunlar üzerine Brüksel’de eleştirilere, izahat talebi ve soruşturmalara hedef olan Frontex ve yönetiminin, temel hak ihlallerini önlemediği sonucuna varılsa da iddiaların arkası kesilmedi.
Bu haberler, tanık ifadeleri, video kayıtları, uydu görüntüleri gibi çok sayıda kanıtla desteklendi. Frontex’in veri tabanında yüzlerce düzensiz göçmenin Ege’de geri itilmesine yönelik kayıtların yer aldığı belirtildi.
Geri itmelerle ilgili Yunanistan ve Frontex’e tepki gösterenler arasında Türkiye de bulunuyordu. Türk yetkililer, sık sık geri itmelerin insanlık dışı olduğunu vurguladı.
Son olarak AB’nin yolsuzlukla mücadele ofisinin (OLAF) raporu, Frontex’in Yunan sahil güvenliğinin göçmenleri Türk kara sularına yasa dışı olarak geri itmesini örtbas ettiğini ortaya koydu.
Avrupa basınına sızan rapora göre, Frontex’in üst düzey yetkilileri, muhtemel insan hakları ihlalleri vakalarını, kurumun temel haklardan sorumlu görevlilerinden sakladı.
