Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’ın istihbarat kurumu “Ulusal Güvenlik Bürosu”nun (NSB) Genel Direktörü Çın Ming-tong, Pekin’in 2023’te hükümeti kendi talepleri konusunda müzakereye zorlamak için Ada’ya karşı güç kullanabileceği uyarısında bulundu.
Tayvan ajansı CNA’nın haberine göre, Çın, Yasama Meclisi’nde katıldığı komite toplantısında, ABD Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Michael Gilday’ın, Çin’in Tayvan’ı bu yılın sonunda ya da gelecek yıl işgal edebileceğine yönelik sözleri hakkında sorulan soruya yanıt verdi.
Oramiral Gilday, Washington merkezli Atlantik Konseyi’nde yaptığı konuşmada, Çin’in 2018’den bu yana daha çok “agresifleştiğini” belirterek Tayvan’ı, 2027’de işgal edeceğine yönelik tahminlerini 2022-2023’e çekerek hazırlık yapılması gerektiğini vurgulamıştı.
İstihbarat şefi Çın, işgal konusunda yorum yapmaktan kaçınırken NSB’nin Çin’in saldırı ihtimallerine dair çok sayıda senaryoyu ele aldığını, bunlar arasında en olası gördüklerinin, Pekin’in 2023’te Taipei’yi müzakereye zorlamak amacıyla güç kullanması olduğunu belirtti.
Müzakerenin içeriğinin ne olabileceğine dair fikir belirtmeyen Çın, güç kullanmanın Tayvan’ı ablukaya alacak bir güç gösterisi şeklinde olabileceğini, bunun da savaş anlamına geleceğini ifade etti.
Pelosi’nin ziyaretinin ardından tatbikatlar yapıldı
Gilday ve Çın’ın yorumları, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin ağustos başında Tayvan’ı ziyaretinin ardından bölgede askeri gerilimin arttığı bir döneme denk geldi.
Çin, ziyaretin ardından Ada çevresinde askeri tatbikatlar yapmıştı. 6 bölgede yürütülen tatbikatlar, Ada’nın çevresinde fiili bir abluka oluşturmuştu. Tatbikatların başladığı 4 Ağustos’ta Çin ana karasından ateşlenen 11 güdümlü füzenin Tayvan çevresindeki sulara düştüğü bildirilmişti.
Çin ordusu, 10 Ağustos’ta tatbikatları tamamladığını duyurmuş ancak Tayvan Boğazı’ndaki askeri devriye faaliyetinin devam edeceğini açıklamıştı.
Pekin, “tek Çin ilkesini” vurgulayarak Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini şart koşuyor.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Koumintag) güçleri ile Mao Zıdong önderliğindeki Çin Komünist Partisi (ÇKP) güçleri arasında yaşanan iç savaşta galip gelen Komünistler, 1 Ekim 1949’da Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmişti.
İç savaşı kaybeden Koumintag üyeleri ise Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek burada geçici hükümet kurmuştu.
Çin Halk Cumhuriyeti’nin kendi topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949’dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasındaki ayrılık hala sürüyor.
