İsrail-Lübnan arasında ABD’nin ara buluculuğunda uzlaşı sağlanan deniz sınırlarının çizilmesine ilişkin anlaşma, İsrail’deki özel hükümet oturumunda onaylandı.
Başbakan Yair Lapid, özel oturumun açılışında yaptığı konuşmada, “tarihi başarı” diye nitelediği anlaşmanın İsrail’in güvenliğini güçlendirdiğini ve ülkesine “Hizbullah karşısında hareket özgürlüğü” sağladığını söyledi.
İsrail’de Savunma Bakanlığı, ordu, dış istihbarat servisi Mossad ve Ulusal Güvenlik Konseyi gibi güvenlik otoritelerinin anlaşmayı “güvenlik ihtiyaçlarını karşıladığı için onayladığına” işaret eden Lapid, sürece katkıda bulunan yetkililere teşekkür etti.
Diplomatik ilişkileri bulunmayan savaş halinde oldukları Lübnan ile anlaşma imzalanmasını “diplomatik başarı” olarak niteleyen Lapid, bu anlaşmayla Lübnan’ın İsrail’i tanıdığı mesajını verdi.
İsrail’in anlaşma sonunda kendisine kalacak Kariş doğal gaz sahasında üretime başladığını aktaran İsrail Başbakanı, anlaşma gereği Lübnan’a kalan Kana doğal gaz sahasından da yüzde 17 gelir elde edeceklerini dile getirdi.
Lapid, anlaşmanın 15 gün önce İsrail Meclisine sunulduğunu, burada Dışişleri ve Savunma Komitesi görüşüldüğünü, İstihbarat Alt Komitesinde de anlaşmanın gizli kısımlarının istişare edildiğini aktardı.
İsrail’de muhalefetin anlaşmayı hükümetin imzalamasına karşı İsrail Yüksek Mahkemesine verdiği itiraz dilekçelerine değinen Lapid, mahkemenin bu itirazları oy birliğiyle reddederek hükümeti haklı bulduğunu söyledi.
Lapid, konuşmasını, “İsrail, bugün güvenlik, ekonomik, diplomatik alanlarda kazandı. Herkese tebrikler.” sözleriyle tamamladı.
Anlaşma için ortak tören yapılmayacak
Diplomatik ilişkileri bulunmayan komşu iki ülkenin savaş durumda olmaları nedeniyle, anlaşma metnin takası için basına açık bir tören düzenlenmeyecek.
Lübnan ve İsrailli heyetler, Lübnan’ın güneyindeki Nakura bölgesindeki Birleşmiş Milletler Geçici Görev Gücü’ne ait karargahta yan yana gelmeden ayrı salonlarda anlaşma nüshalarını takas edecek.
İsrailli müzakere heyetinin, İsrail’in kuzeyindeki Rosh HaNikra’da demeç vermesi ve Yair Lapid’in ABD’li ara bulucu Diplomat Amos Hocshtein ile görüşmesi açıklanan programda yer aldı.
İsrail ile Lübnan’ı anlaşmaya götüren zorlu süreç
İsrail ile Lübnan arasında yaklaşık 860 kilometrekarelik deniz sahası anlaşmazlığı bulunuyor.
İki ülke de bu bölgenin kıta sahanlığında hak iddia ediyor. İsrail, Lübnan hükümetinin lisanslama sürecine başladığı 5 bloktan üçünün İsrail kıta sahanlığı sınır bölgesinde yer aldığını öne sürüyor. Lübnan tarafı ise tartışmalı bölgenin 2 bin 290 kilometrekare olduğunu savunuyor.
ABD ara buluculuğundaki dolaylı müzakereler, 5 Haziran 2022’de İsrail’in Kariş Gaz Sahası’ndan gaz arama ve çıkarma işlemlerini tamamlandığını duyurmasıyla hız kazanmıştı.
Müzakerelerin hız kazanmasının yanı sıra Lübnan’daki Hizbullah’ın İsrail’e yönelik saldırı tehditleri de eş zamanlı artmaya başlamıştı.
İsrail Başbakanı Yair Lapid, 11 Ekim’de, Lübnan’la deniz sınırlarının çizilmesi konusunda anlaşmaya vardıklarını bildirmişti.
Lübnan Cumhurbaşkanlığı da İsrail ile deniz sınırı çizimi müzakerelerinde ara bulucu konumdaki ABD’nin gönderdiği nihai anlaşma tasarısında, Lübnan’ın tüm haklarının korunduğunu açıklamıştı.
Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, 13 Ekim’de, İsrail ile deniz sınırı anlaşmasına ilişkin nihai taslağı Tel Aviv yönetiminin ardından onayladıklarını açıklamıştı.