İran’da protesto gösterileri sırasında onlarca kişinin öldüğü Sistan ve Belucistan Eyaleti’nin merkezi Zahidan’daki emniyet müdürü görevden alındı, resmi soruşturma başlatıldı.
Resmi haber ajansı IRNA, bir karakol komiserinin de görevden alındığını duyurdu. Eyaletteki güvenlik konseyi, “silahlı muhalifleri” sorumlu tuttuğu olaylarda polisin de hatalı davrandığını belirterek, hukuki soruşturma yürütüleceğini ve ölenlerin yakınlarına tazminat ödeneceğini kaydetti.
Uluslararası insan hakları kuruluşları, ülkenin genelinin aksine nüfusun çoğunluğunu Sünni Müslümanlığı benimseyen Beluçların oluşturduğu şehirde meydana gelen olayda en az 66 kişinin öldüğünü açıklamıştı.
Mahsa Amini, 13 Eylül’de İran’ın başkenti Tahran’da, ahlak polisleri tarafından gözaltına alındı. Ailesi ile birlikte otomobilde bulunan kadının, baş örtüsünü istenildiği gibi takmadığı iddia edildi.
Gözaltında gördüğü işkence sonrası hastaneye kaldırılan genç kadın, 3 gün komada kaldı ve ardından hayatını kaybetti.
Devlet binaları yakıldı
Amini’nin ölümünün 40. gün anmalarının yapıldığı 26 Ekim’de, başta toprağa verildiği Sakkız kenti olmak üzere, İran’ın 31 eyaletinin 18’inde gösteriler düzenlendi.
Mahabad’da göstericilerin bazı devlet binalarını ateşe verdiğini gösteren video kayıtları 27 Ekim akşamı sosyal medyada yayıldı. Amini’nin anmasında güvenlik güçleriyle çıkan çatışma sırasında hayatını kaybeden İsmail Mevludi’nin (35) cenaze töreninin ardından meydana gelen olaylarda, en az üç gösterici öldü, çok sayıda gösterici yaralanarak hastaneye kaldırıldı.
Birleşmiş Milletler’in İran Özel Raportörü Javaid Rehman, göstericilere güvenlik güçlerinin ateş açtığı iddialarıyla ilgili kanıtların toplanması ve sorumluların tespiti için bağımsız bir heyet oluşturulması gerektiğini söyledi. İnsan hakları kuruluşlarına göre, 6 haftadır devam eden gösterilerde ölenlerin sayısı 200’ü geçti ve ölümlere yenileri ekleniyor.
Sakkız, Divandere, Merivan, Kamyaran, Senendec, Cevanrud ve Revanser kentlerinde işçiler greve giderken, esnaf kepenk kapattı.
16 yaşında ölen Şahkerami anıldı
Tahran Üniversitesi yakınında 20 Eylül akşamı düzenlenen gösteride kaybolan ve daha sonra öldüğü açıklanan 16 yaşındaki Nika Şahkerami’nin 40. gün anması da Luristan Eyaleti’nde yapılırken polis göz yaşartıcı gaz kullandı. Anmada kadınlar başını açıp kestikleri saç tutamlarını genç kızın mezarının üzerine bıraktı.
ISNA’nın haberine göre Tahran, Emul ve Melayir’de rejim yanlısı milis örgütü Besic üyelerine ateş açıldı ve en az ikisi hayatını kaybetti.
Tahran, Erdebil, Tebriz, Burucerd, Kirman, Şiraz ve Meşhed’deki gösterilerin kalabalık olduğu görülürken, muhafazakarların yoğun olduğu Kum ve Yezd kentlerinde de gösteriler düzenlenmesi dikkat çekti.
