New York Times’ın skandal saldırı haberi mercek altında

İstanbul’da dün gerçekleşen bombalı saldırıda altı kişi hayatını kaybetti, onlarca kişi yaralanarak hastaneye kaldırıldı.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu saldırıya ilişkin, “Elde ettiğimiz bulgular çerçevesinde PKK/PYD terör örgütü. Tekrar söylüyorum biz Beyoğlu İstiklal Caddesi`nde bize bu acıyı yaşatanların daha misli ve kat kat acıyı yaşayabilecekleri bir karşılığı yakın bir zamanda onlara göstereceğiz” açıklamasında bulundu. 

Saldırı, dünyanın dört bir yanındaki basın kuruluşları tarafından son dakika verilirken, ABD’nin önde gelen yayın kuruluşu New York Times, haberi tepki çeken bir açıklamayla verdi.

Paylaşımda, “Her yıl dünyanın dört bir yanından Türkiye’yi ziyaret eden on milyonlarca turistin çoğu, Pazar günkü bombalamanın gerçekleştiği bölgede vakit geçiriyor” ifadeleri kullanıldı.

Sosyal medya kullanıcılarından tepki yağdı

New York Times’ın haberi kısa sürede binlerce yorum aldı.

Pek çok kullanıcı, orada sadece turistlerin olmadığını ve haberin gazetecilikle örtüşmediğini söyleyerek tepki gösterdi.

Birçok yabancı sosyal medya kullanıcısı da habere tepki göstererek “bu haber başlığı insanlıktan uzak, orada sadece turistler vakit geçirmiyor” yorumu yaptı.

New York Times’ın skandal haberini, TRT Haber Editörü Mehmet Kancı ve Dış Politika ve Güvenlik Uzmanı Ömer Özkizilcik’la konuştuk.

Mentalitenin dışa vurumu

Dış Politika ve Güvenlik Uzmanı Ömer Özkizilcik’e göre, New York Times’ın yaptığı haber ve haberi sosyal medya üzerinden veriliş şekli aslında Batı’nın teröre karşı olan sorunsal algısını gösteriyor.

Özkizilcik, bunun için DEAŞ’ın 2013 ve 2014’teki örneklerini hatırlatıyor;

“DEAŞ 2013 ve 2014’ün başlarında Suriyeli ve Iraklı vatandaşları öldürürken dikkat çekmiyordu, fakat batılı vatandaşları ve batılı ülkeleri hedef almasıyla dünyanın gündemine oturdu. Suriye ve Irak’taki katliamları daha sonra dikkat çekti.

Aynı şekilde Türkiye’nin NATO üyesi olması ve Türkiye’nin uluslararası konumu sebebiyle PKK, hem NATO’da hem de AB’de bir terör örgütü olarak kabul edilmiştir.

Ancak PKK’nın batılı ülkelerde yasaklanma sürecine baktığımızda, bu yasaklamalar PKK’nın batılı ülkelerde yaptığı eylemler sonrasında gerçekleşmiştir.
Mesela Almanya’daki PKK üyeleri, Alman otobanlarını kapatıp eylem yaptığında PKK yasaklanmıştır, Türkiye’de sivilleri öldürdükten sonra değil”

Özkizilcik’e göre New York Times’in da İstiklal Caddesi’ndeki saldırıyı ele alma biçimi bu mentalitenin dışa vurumu.

“Yadırganması ancak şaşırılmaması gereken bir üslup”

TRT Haber Editörü mehmet Kancı ise, New York Times gazetesinin İstanbul’daki terör saldırısını haberleştirirken kullandığı dili, muhakkak bir NATO müttefiki ülkede faaliyet gösteren basın kuruluşu olması hasebiyle, yadırganması ancak şaşırılmaması gereken bir üslup olarak tanımlıyor.

“Batı ülkelerinin siyaset, bürokrasi ve basın dünyalarında Türkiye’yi hedef alan terör saldırılarını meşru gören çevrelerin varlığı aşikardır. Hatta bu yalnızca günümüzün meselesi değildir.

1980’li yıllardan itibaren ASALA ve JCAG gibi terör örgütlerinin gerek Avrupa gerek Amerika Birleşik Devletleri’nde nasıl koruyup kollandığına, eylemlerinin cezasız kaldığına hatta cinayet işleyen teröristlerin nasıl kahramanlaştırıldığına bakacak olursak, New York Times’ın dünkü haber dilinin bu tarihsel sürecin bir devamı olduğunu görebiliriz.

Çok uzağa da gitmemize gerek yok. 1982 yılında Türkiye’nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan’ı şehit eden terörist Hampig Sasunyan, şartlı tahliye imkanı olmadan ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış olmasına rağmen 2021 yılının Şubat ayında Los Angeles Bölge Yüksek Mahkemesi tarafından serbest bırakılmıştı. Terörist Sasunyan’a dair süreç ABD’de Türkiye’yi hedef alan terörizme bakışın bir özetidir”

Haberin başlığı ve devamı “turist rehberi kitapçığı” 

Kancı sadece sosyal medya paylaşımında değil, haberin içeriğinde de aynı üslup kullanıldığına dikkat çekiyor:

“New York Times haberinin, başlığını ve devamındaki 17 satırı yakından inceleyecek olursak, terör eyleminin içeriği ya da terörist saldırıyı düzenleyenlerden ziyade, İstanbul ve İstiklal Caddesi’nin ekonomik önemi üzerine yoğunlaşmış, “turist rehberi kitapçığı” metnini andıran bir anlatım tarzıyla karşılaşıyoruz. Bu başta ifade ettiğim geçmişten günümüze gelen sakat zihniyetin günümüzdeki dışa vurumudur. 

Uluslararası konjonktür gereği duygularını içlerinden geldiği gibi ifade edemediği anlaşılan New York Times’ın editoryal kadrosundaki bir kısım insanın Türkiye’ye ve Türkiye’nin maruz kaldığı terör tehdidine bakışının özetidir.

ABD topraklarını ya da deniz aşırı bir ABD varlığını hedef alabilecek bir terör saldırısında aynı yayın organının 17 satır boyunca, saldırının meydana geldiği yerin turizm potansiyeline öncelik vererek bir metin yayımlamasının mümkün olmayacağını söylemek zaten abesle iştigal olacaktır. Ama Türkiye’ye uygulanan çifte standardın altını çizmek açısından bunu da not düşmekte fayda var”