Orta Afrika ülkesi Çad’da polisin, “demokratik yönetime daha hızlı geçiş çağrısıyla” sokaklara inen göstericilere müdahalesinde en az 30 kişi öldü.
Ulusal basındaki haberlere göre, Eski Devlet Başkanı İdris Debi İtno’nun geçen yıl cephe hattında isyancılarca öldürülmesinden sonra iktidara gelen Askeri Geçiş Konseyi’nin (AGK) söz verdiği 18 aylık geçiş döneminin bugün sona ermesi dolayısıyla muhalefetin çağrısı üzerine başkent Encemine’de yüzlerce kişi sokaklara çıktı.
Geçiş hükümetinin, dün getirdiği sokağa çıkma yasağına uymayan ve yönetimin sivillere devrini talep eden göstericilere güvenlik güçleri gerçek mermi ile müdahale etti.
Alwihda Info haber sitesine göre, olaylarda başkent Encemine’de en az 30 kişi hayatını kaybetti.
Göstericiler, 12 Ekim’de geçiş dönemi başbakanlığına getirilen Demokrasi ve Yenilenme için Ulusal Birlik partisi lideri Salih Kibzabu’nun partisinin genel merkezini de ateşe verdi.
TchadInfos haber sitesinde çalışan gazeteci Oredje Narcisse ile müzisyen ve aktivist Ray’s Kim de olaylarda yaşamını yitirdi.
Muhalefetteki Değişim partisi lideri Succes Masara, Debi’yi “Çadlıları öldürmekle” suçlayarak, olaylarda en az 8 kişinin öldüğünü ve çok sayıda kişinin yaralandığını ileri sürdü.
Afrika Birliği’nden kınama
Afrika Birliği (AfB) Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed, Twitter hesabından, “Çad’da insanların ölümüne yol açan gösterilerin bastırılmasını şiddetle kınıyorum. Tarafları, vatandaşların can ve mallarına saygı duymaya, krizin üstesinden gelmek için barışçıl yollardan yana olmaya çağırıyorum.” paylaşımında bulundu.
Çad’daki eski sömürge gücü olan Fransa’nın Dışişleri Bakanlığı da protestocuların, Fransa’nın geçiş hükümetini desteklediği ve son olaylarda dahli olduğu yönündeki suçlamaları üzerine “Çad iç siyaseti ile ilgili olan bu olaylarda bir rolünün bulunmadığını” açıkladı.
Eski Cumhurbaşkanının ölümüyle başlayan kriz
Eski Cumhurbaşkanı İdris Debi İtno’nun ülkenin kuzeyindeki ayrılıkçı grup “Çad’da Değişim ve Uyum Cephesi”ne (FACT) karşı düzenlenen operasyonda, 19 Nisan 2021’de öldürülmesinin ardından İtno’nun 37 yaşındaki oğlu Muhammed İdris Debi İtno, 20 Nisan’da 15 generalden oluşan Askeri Geçiş Konseyi’nin başına getirilmişti.
Konsey, siyasi muhalefet ve isyancı hareketlerle kapsayıcı bir ulusal diyaloğun ardından 18 ayda özgür ve demokratik seçimler düzenleme ve iktidarı sivil hükümete devretme sözü vermişti.
Ülkeyi 18 aydır yöneten AGK’nin 8 Ekim’de feshedilmesinin ardından kapsamlı ulusal diyalog forumunda, seçimlere kadar sürecek 2 yıllık yeni geçiş dönemi için devlet başkanlığına getirilen General Muhammed İdris Debi İtno, 10 Ekim’de yemin ederek görevine başlamıştı.
12 Ekim’de, geçiş dönemi başbakanlığına Demokrasi ve Yenilenme için Ulusal Birlik partisi lideri Salih Kibzabu getirilmiş, 14 Ekim’de de “ulusal birlik” hükümeti kurulmuştu.
Babasından sonra iktidarı devralan general Muhammed İdris Debi Itno’nun geçici cumhurbaşkanı seçilmesi, iktidarı 2 yıl sonra yapılacak seçimlerin ardından devretme kararı ve yeniden seçilebilmesinin önünün açılması muhalefetin tepkisine neden olmuştu.
